PODSTAWY CHEMII FIZYCZNEJ (zadania do wykładu prof. T. Lutego) LISTA nr 9 (2009/2010 w)
Zapoznać się z treścią rozdziału 9.1.2 oraz z rozwiązaniami przykładów 9.3.1 - 9.3.3 z „Obliczeń fizykochemicznych” J. Demichowicz-Pigoniowej (Oficyna Wydawnicza PWr., 2003).
1. Dla reakcji przeciwbieżnej pierwszego rzędu wyprowadzić zależność stężenia produktów od czasu. W jaki sposób stała równowagi zależy od stałych szybkości?
2. Dla reakcji przeciwbieżnej pierwszego rzędu:
propen <.. _2 cyklopropan
*2
stałe szybkości ki i ki wynoszą odpowiednio 6-10~3 i 2*10-3 s~\ Obliczyć po jakim czasie od chwili rozpoczęcia reakcji stężenia obydwu izomerów będą identyczne, jeżeli:
a) do doświadczenia użyto czystego propenu,
b) w momencie zainicjowania reakcji stężenia początkowe reagentów wynosiły
Co,propen = 0,8 M i Co, cyklopropan = 0,2 M.
Odp.: a) 137 s, b) 99 s
3. W reakcji równoległej A rozpada się na 2B (stała szybkości ki) i C (stała szybkości ki) w reakcjach I-go rzędu. W reaktorze umieszczono czysty substrat A, którego stężenie w momencie zainicjowania reakcji wynosiło 0,037 M. Po upływie 1000 s stężenie substratu wynosiło 0,022 M, zaś stężenie B było równe 0,021 M. Oblicz stężenia wszystkich reagentów po upływie kolejnych 500 s.
Odp.: [A] = 0,017, [B] = 0,028, [C] = 0,006 M
4. Substancja A reaguje dając w dwóch reakcjach równoległych pierwszego rzędu o stałych szybkości ki i ki dwa produkty B i C. Stężenie substratu zmniejsza się o połowę w ciągu 410 sekund. W mieszaninie produktów, produkt B stanowi 35%. Obliczyć stałe szybkości ki i ki. Odp.: 5,9-lG"4 s"1,1,1-10"3 s"1
5. Obliczyć czas, w ciągu którego stężenie produktu przejściowego w pierwszorzędowej reakcji następczej przebiegającej w stałej objętości osiąga maksimum, jeżeli stałe szybkości wynoszą:
a) ki = 0,01 s , ki - 0,001 s ,
b) ki = 0,01 s'\k2 = 0,01 s'1.
Odp.: a) 256 s; b) 100 s
6. Okresy połowicznego rozpadu izotopów ^Th i ^Pa wynoszą:
^,Th=^Pa + /? r= 578,4 h
^Pa=^U + J3 t= 6,75 h
Jeśli początkowo dysponowano dwoma tysiącami atomów ^Th, jaka ilość atomów ^ U powstanie po 24 godzinach?
Odp.: 36
7. Reakcja A -» P zachodzi w rzeczywistości przez stadia pośrednie zgodnie ze schematem:
k\ łr łr
A <- — :>B—2—>C—*—»P. Stałe szybkości poszczególnych procesów wynoszą:
ki = 0,002 s~\ ki - 0,03 s~ł, ki - 0,4 s-1, k4 = 0,9 s“l. Stosując przybliżenie stanu stacjonarnego oszacuj stężenia wszystkich reagentów po upływie 1000 s od chwili zainicjowania reakcji, przyjmując a - 1 M.
Odp.: [A] = 0,1557, [B] = 7,24-10'4, [C] = 3,22-10"4, [P] = 0,8433 mol/dm3