3582327733

Czystsze technologie na przykładzie: Zakładów Azotowych “Puławy” SA oraz

technologii CCS

Czystsza produkcja jest strategią ochrony środowiska polegającą na ciągłym, zintegrowanym, zapobiegawczym działaniu w odniesieniu do procesów,produktów i usług, zmierzającym do zwiększenia efektywności produkcji i usług oraz redukcji ryzyka dla ludzi i środowiska przyrodniczego. Idea CP kładzie nacisk na ograniczenie zanieczyszczeń "u źródła", czyli w momencie ich powstawania w procesie produkcyjnym, zamiast budowy kolejnych, coraz to nowocześniejszych oczyszczalni "na końcu rury". Nie oznacza to wykluczenia oczyszczania - jest ono traktowane jednak jako rozwiązanie ostateczne, w stosunku do tych odpadów, których powstaniu nie da się jeszcze zapobiec. Czystsza Produkcja nie jest działaniem jednorazowym. Przedsiębiorstwa decydujące się na dobrowolne wdrożenie strategii CP stale dążą do redukcji zanieczyszczeń, zmniejszenia zużycia energii oraz kosztów związanych z opłatami środowiskowymi, poprzez opracowywanie i wdrażanie tzw. projektów CP. Inwestycje takie zwracają się po okresie nawet kilku miesięcy, a przedsiębiorstwa wdrażają najlepsze dostępne techniki (BAT). BATy to najbardziej efektywne oraz zaawansowane technologie rozwoju i metod prowadzenia danej działalności, wykorzystywane jako podstawa ustalania granicznych wielkości emisyjnych, mających na celu eliminowanie emisji lub, jeżeli nie jest to praktycznie możliwe, ograniczanie emisji i wpływu na środowisko jako całość.

I. Czystrze technologie na bazie Zakładów Azotowych w Puławach

Zakłady Azotowe „Puławy³’ SA od ponad 40 lat są liderem polskiego przemysłu nawozowo-chemicznego. Lokalizacja ZAP w centralnej Europie środkowowschodniej pozwala istnieć firmie zarówno na wymagającym rynku UE, jak i dynamicznie rozwijających się rynkach wschodnich. Zakłady te produkują między innymi amoniak i kwas azotowy których technologie produkcji użyje jako przykład do omówienia czystrzej produkcji tych substancji.

Przy produkcji amoniaku wykorzystywany jest gaz syntezowy. Mieszanina ta składa się głównie z CO i H2 (teoretycznie - CO 75% i H2 25%). W tzw. surowym gazie syntezowym znajdują się ponadto zwykle C02 i N2 oraz małe ilości niepożądanych zanieczyszczeń (np. H2S, H20). Jest on produkowany przy użyciu konwersji metanu z parą wodną. Gaz ziemny użyty do wytworzenia gazu syntezowego nie może zawierać innych substancji (związków chemicznych) które wykazują silne powinowactwo do powierzchni aktywnej kontaktu i mają zdolność „zatruwania” katalizatorów w dalszych etapach procesu. Katalizatory niklowe reformingu parowego są bardzo wrażliwe na śladowe ilości niektórych związków, które mogą być obecne w reagentach np. związki siarki, arsenu i halogenki. Z tego powodu gaz ziemny przed skierowaniem do reformera musi być odsiarczony do zawartości siarki mniejszej niż 5 ppm. Odsiarczanie gazu ziemnego prowadzi się za pomocą absorpcji w temeperaturze 300-320 K w wodnych roztworach (10-25%) etanoloamin(mono- MEA, di- DEA lub tri- TEA):

2HO-C2H4-NH2 + H2S + H20 <=> (HO-C2H4-NH3)2S Tworzy się wówczas węglan monoetanoloaminy (oraz siarczku monoetanoloaminy z H2S).