Inflacja - (poch. łac. Inflacjo - rozdęcie) podlega mu rynek pieniężny. Mamy doczynienia z nadmiarem pieniądza w obiegu.
Inflacja (w podejściu od strony objawów) to proces ciągłego wzrostu ogólnego poziomu cen rynkowych w danym okresie czasu (dekady kwartalne, typowym okresem jest rok), najczęściej spowodowany tym, że globalny popyty w gospodarce przewyższa podaż.
Inflację należy mierzyć przeciętną stopą wzrostu cen.
Dlaczego występuje inflacja? Odpowiedź sprowadza się do odpowiedzi, dlaczego rosną ceny towarów i usług konsumpcyjnych.
Przyczyny inflacji:
1) Rosnące koszty produkcji - koszty spowodowane rosnącymi cenami materiałów, podatków, odsetek - inflacją kosztowa (podażowa) - przyczyny po stronie producenta,
2) Po stronie popytu - jest nadmierny popyt - ludzie mają za dużo pieniędzy, zbyt szybki wzrost płac (np. dzięki związkom zawodowym), szybszy niż produkcja - wynik wzrostu zagregowanego popytu.
3) Nadmierna ilość pieniądza w obiegu Równanie FISHERA:
M x V = P x Q (T)
M - ilość pieniądza w obiegu
V- szybkość obiegu pieniądza (mierzona ilością transakcji obsłużonych przez
jednostkę pieniądza w ciągu roku)
P - poziom cen (średnia cena danego produktu)
Q - liczba produktów (usług) w jednostkach fizycznych P-Q - wartość wszystkich dóbr i usług - ilustruje podaż M-V - ilustruje popyt
4) W budżecie państwa (plan wydatków i dochodów państwa) Wydatki są większe od dochodu (musimy pożyczać pieniądze. Powstają wydatki nieplanowane - pojawia się problem komu nie dokładać (wojsku, szkolnictwie, służbie zdrowia, itp.), z czym z kolei wiążą się strajki, demonstracje.
5) Nadmierny popyt inwestorów również powoduje inflację - wzrasta cena maszyn, urządzeń, rosną ceny usług budowlanych
6) Wzrost eksportu - zmniejsza się podaż co powoduje wzrost ceny - inflację
Inflacja podażowa (kosztowa) - rosną koszty produkcji. Przyczyny:
■ wzrost cen surowców i materiałów - kiedy zmniejsza się ich podaż
■ wzrost cen surowców i materiałów (na rynkach światowych) jest czynnikiem zewnętrznym
* wzrost oprocentowania kredytów
■ wzrost cła
■ podatki
* charakter polityczny: częste zmiany rządu,, skłonność polityków do ulegania naciskom społecznym na wzrost wydatków
Inflacja stmkturalna - kiedy się zmienia struktura produkcji np,: ziemniaki zastępujemy frytkami lub chipsami.
Inflacja dochodowa - źródłem jest walka o podział dochodów między różne grupy społeczne, które są uprzywilejowane, chciałyby umocnić swoją pozycję kosztem innych, każda grupa chroni swoją pozycję.
Inflacja ukryta - trwała nadwyżka popytu nad ograniczoną podażą dóbr i usług przy względnie stałym i administracyjnie regulowanym poziomie cen rynkowych.(występowała głównie w krajach komunistycznych) Skutki tej inflacji to głęboka nierównowaga na rynku, upokarzające kolejki, kupowanie na zapas, spekulacja, nieuprzejma obsługa, przekupstwo nadmierne zużycia energii, materiałów, paliwa; nielegalne zaopatrzenia.