2208634101

Społeczno-ekonomiczne skutki Inflacji

Pojawienie się społeczno-ekonomicznych skutków inflacji zależy przede wszystkim od stopy inflacji (czyli siły procesów inflacyjnych). Innym czynnikiem wpływającym na wystąpienie kosztów inflacji jest to, w jakiej mierze inflacja jest antycypowana (przewidywana). W sytuacji, gdy podmioty gospodarcze w pełni antycypują przyszłą inflację, jej negatywne skutki są niewielkie. Inflacja niespodziewana niesie ze sobą większe znaczenie negatywnych skutków inflacji.

Pozytywne skutki Inflacji

Zjawisko powolnego tempa wzrostu ogólnego poziomu cen, jakie obserwowano w krajach wysoko rozwiniętych w pierwszych dwudziestu latach po II wojnie światowej, było pozytywnie oceniane. Twierdzono, że umiarkowane tempo inflacji sprzyja utrzymaniu dobrej koniunktury, wpływa dodatnio na poziom zysków w sferze produkcji materialnej, podtrzymuje optymizm inwestorów. stanowiąc dobry smar dla rozwijającej się gospodarki. Uważano, że stały trend wzrostu cen sprzyja stabilizacji gospodarki poprzez łagodzenie przebiegu kryzysów nadprodukcji. Spośród argumentów teoretycznych, którymi posługiwano się formułując powyższe poglądy, warto wymienić następujące:

* przy założeniu tzw. iluzji pieniężnej³, niewielkie tempo wzrostu cen pozwala na obniżenie realnego poziomu stóp procentowych oraz poziomu płac realnych tym samym na wzrost rentowności produkcji i ożywienia działalności inwestycyjnej;

■ w warunkach ogólnej „sztywności cen w dół” inflacja ułatwia ustalenie się właściwych relacji cenowych, stając się mechanizmem prawidłowej alokacji zasobów.

Warto wskazać jednak na negatywne następstwa procesów Inflacyjnych:

1.    Inflacja zniekształca informacje rynkowe, głównie informacyjną funkcję cen. Jedną z podstawowych funkcji mechanizmu rynkowego jest dostarczanie informacji na temat rzadkości zasobów oraz kosztów produkcji dóbr i usług. Informacje be zawarte są w cenach. W okresie inflacji ceny nie zmieniają się w jednakowej proporcji, a nawet nie w jednym kierunku. Trudno powiedzieć, czy te zmiany cen są wywoływane czynnikami inflacyjnymi, czy beż są następstwami zmian zasadniczych warunków gospodarowania. Na skubek inflacji informacje przekazywane przez rynek mogą być błędne, co prowadzi do wypaczania struktury produkcji i konsumpcji.

2.    Inflacja osłabia skłonność do oszczędzania. Inflacja działa niekorzystnie na dłuższą mebę na możliwości wzrostu gospodarczego, który finansowany jest przecież ze społecznego funduszu oszczędności.

3.    ..Ucieczka" od pieniądza^{1 2}, obserwowana w okresie szczególnie nasilonego bempa wzrostu cen, jest zjawiskiem powszechnie znanym. Nadmierne gromadzenie wartości realnych -dóbr trwałego użytku w przypadku gospodarstw domowych i dóbr inwestycyjnych w przypadku przedsiębiorstw - prowadzi do marnotrawstwa i dezorganizacji życia gospodarczego.

Pojawiają się koszty ..zdzierania zelówek" symbolizujące dodatkowe nakłady, jakie trzeba ponieść w celu zawierania transakcji w przypadku „ucieczki od pieniądza” (np. częste odwiedzanie banków w celu wypłaty pieniędzy, które niechętnie trzymają podmioty w formie gotówki, porównywanie ofert banków, zamiana pieniądza krajowego na waluty obce, itp.)

4.    Inflacja wiąże się z redystrybucją dochodów. Na skutek inflacji tracą grupy ludności otrzymujące stałe dochody i grupy dysponujące mniejszą siła przetargową (np. pracownicy sfery budżetowej). W krajach o umiarkowanej inflacji nie wystąpiły istotne przesunięcia w strukturze podziału dochodu narodowego. Jest to konsekwencją świadomego oddziaływania państwa, które wprowadza systemy indeksacji dochodów (patrz: metody walki z inflacją/ ze skutkami inflacji), czyli mniej lub bardziej automatycznego uwzględniania wzrostu kosztów utrzymania w wysokości świadczeń społecznych, oraz związków zawodowych, które skutecznie bronią interesów swoich członków.

Procesy inflacyjne wywołują przesunięcie dochodów od pożyczkodawców do pożyczkobiorców. Specyficznym przypadkiem pożyczkobiorcy jest państwo, emitujące i sprzedające papiery wartościowe. Rząd może zwrócić społeczeństwu realniej mniej niż pożyczył na pokrycie deficytu budżetowego.

Inflacja powoduje nieuniknione przesunięcie zasobów od wszystkich posiadaczy gotówki do ..producentów" pieniądza (rządu). Stanowi więc ona pewnego rodzaju podabek od tracących na sile nabywczej zasobów gotówki znajdujących się w posiadaniu podmiotów gospodarczych. Państwo może więc za pomocą nadmiernej emisji pieniądza przejmować część produktu narodowego i przeznaczyć je na finansowanie świadczeń socjalnych itp.

1

   Iluzja pieniężna polega na utożsamianiu zmian wielkości nominalnych i realnych przez podmioty gospodarcze, co wiąże się z niepełną i opóźnioną percepcją inflacji.

2

   Polega na gwałtownym spadku popytu na pieniądz w ujęciu realnym.