168
MACIEJ JĘDRUSIK
poważne problemy społeczne. Pojawiły się, wcześniej nieznane, mleko i napoje gazowane.
Obserwacje dokonane przez J.-P. Doumenge’a (1989) w latach 80. XX w. wskazują, że na wyspach Pacyfiku władanych przez Francję, można wyróżnić trzy typy diety:
• we wnętrzach wysp większych (np. Nowej Kaledonii) podstawą pożywienia są jam, maniok, taro, czasem banany i bataty, uzupełniane przez liście i młode pędy roślin. Mięso spożywane jest sporadycznie, głównie podczas świąt;
• na wybrzeżach wysp wysokich i na większości obszaru wysp niskich pochodzenia wulkanicznego menu jest bardziej urozmaicone - spożywa się mniej bulw, a więcej owoców, zielonych warzyw, owoców morza, drobiu i wieprzowiny;
• na atolach tradycyjne danie stanowią serwowane do ryb ryż i maniok, które zastąpiły bataty i owoce chlebowca.
W nielicznych na wyspach Pacyfiku miastach biedota komponuje swe posiłki z ryżu, mąki, chleba, tłuszczów roślinnych i zwierzęcych, konserw rybnych. Uzupełniają je owoce i warzywa z przydomowych ogrodów, a czasami mleko, cukier i napoje butelkowane. Mięso - ze względu na cenę spożywają rodziny zamożniejsze, w szczególności pochodzenia europejskiego. Dieta Azjatów zawiera ryż, mięso, ryby, warzywa i makaron1 (Doumenge, 1989, 267-268).
Zmiany, które dokonały się wraz z napływem cudzoziemców oraz w wyniku otwierania się wysp na świat, sprawiły, że wiele tradycyjnych dań zostało zapomnianych lub przyrządza się je jedynie podczas miejscowych świąt. Jednak nawet i takie dania mogły ulegać „metysażowi”, o czym świadczy XIX-wieczny opis wieczerzy wigilijnej z mikronezyjskiej Ponape (Pohnpei); „w głównej komorze urządzono z pudeł i desek długi stół, a paprocie, liście bananu i kurkumy zastąpiły obrus. Trzy świnie upieczone, ozdobione kwiatami, zostały na nim uroczyście złożone. W moim domu stół rysunkowy był także pokryty pieczywem. Każdy z nas dostałpaj i pudding, a dziesięćpuddingów i pięćpajów otrzymali nasi goście. (...) Oto karta wigilijnej wieczerzy na oceanie: czernina z kluskami, smażone ryby,
Warto zwrócić uwagę, jak bardzo na tradycyjną dietę poszczególnych grup ma wpływ pochodzenie ich członków.