3582364185

14 I Pomysłodajnia dobrych praktyki    Głos Nauczycielski I nr 49 I 7 grudnia 2016 I www.glos.pl

///////////////////////////////////////^^^^

Edukacja bez podręcznika w ostatnim miesiącu roku jest możliwa, a nawet wskazana

24 zadania na grudzień

Grudniowy czas może być jeszcze bardziej wyjątkowy, szczególny i bardzo „autorski". Możemy zorganizować edukację tak, aby uczniowie uczyli się aktywnie, radośnie i odpowiedzialnie, ale... bez podręcznika

si*6*ieL»ZY

mrnr

BEATA SKRZYPIEC

Grudzień lo szczególny miesiąc w życiu klasy. Po pierwsze, krótki, bo to około 15 dni nauki. Po drugie, czas bardzo intensywny. TYwają próby jasełek, przygotowania do świątecznego koncertu. Nauka kolęd i świątecznych piosenek, granie na dzwonkach. Często organizowane są mikołajkowe wyjazdy do kina i do teatru. Potiadto jest to wy jątkowy czas oczekiwania na święta, na wypoczynek i choinkę, jeszcze sprawdzian, lektura, pisanie ze słuchu... Jednym słowem, grudzień szybko pędzi i często zmęczenie jest silniejsze niż radość oczekiw ania. .Ale można to zmienić.

Możemy sprawić, że grudniowy czas będzie jeszcze bardziej wyjątkowy, szczególny i bardzo „autorski". Możemy zorganizować edukację tak, aby uczniowie uczy li się aktywnie, radośnie i odpowiedzialnie, a jednocześnie... bez podręcznika. lak bliskie sercu

tematy związane ze świętami

nie wymagają przecież jakiejś szczególnej bazy podręcznikowo-ćw icze-niowej. Wydawać się może, że to trudne, ale warto próbować i szukać takiego sposobu.

„24 zadania na czas oczekiwania" to projekt elWinningrealizowany przez grupę nauczycielek edukacji wszesno-szkolnej. Pomy sł pojawił się w grupie Superbelfrzy MINI w 2014 r. i nabrał takiego rozpędu i tak bardzo spodobał się uczniom, że w kolejnym roku, jak również obecnie, jest realizowany w wielu szkołach w Polsce. Oągle rozwija się, zatacza szersze kręgi i wprowadza niebywały nastrój do szkół.

Ale do rzeczy. Projekt polega na tym, że we współpracy (wielu polskich nauczycielek) powstaje interaktywny kalendarz na czas oczekiwania. Najpierw powstają prace plastyczne dzieci, które zebrane razem tworzą świąteczny kolaż. Na każdy dzień przygotowyw ane są różne zadania, które doskonale wpisują się w realizację podstawy programowej oraz znacznie rozszerzają jej zakres. W okienkach kalendarza

ukryte są różne gry interaktywne,

zadania matematyczne, piosenki, zadania z pisania i prace plastyczne. Są łamigłówki, zagadki i kulinaria. Często powstają zadania na dwóch poziomach, bo w ubiegłym roku rozpoczęły edukację w szkołach uczniowie sześcioletni i specjalnie dla nich trzeba było dostosow ać zadania. Zadania całkowicie odpowiadają treściom zawartym w naszych rozkładach, dotyczą bowiem tradycji świątecznych, dają jednak możliwość, a nawet zmuszają do oderwania się od podręczników i kart pracy. Uczniowie

każdego dnia odkrywają nowe zadanie,

każdego dnia następuje moment niespodzianki. Jest praca i współpraca. Jest czytanie, kreatywne pisanie, aktywne słuchanie i ustne opow iadanie. Jest dużo działań plastycznych i łamigłówek matematy czny ch. Jest śpiewanie kolęd oraz wspólne śpiew anie. Są w ideokonferencje, podczas który ch uczniowie oglądają występy swoich kolegów; w spoinie śpiewają kolędy lub występują dla inny ch. Różnorodność zadaii sprawia, że uczniowie chętiue je wykonują i wykazują duże zaangażowanie. Chętnie współpracują i aktywnie się uczą. Radośnie przeżyw ają czas oczekiwania.

„24 zadania na czas oczekiwania" to dobry pomysł na grudniową edukację bez podręcznika. Może być realizowany w każdej szkole. Grupa nauczycieli może stworzyć taki interaktywny kalendarz lub czerpać z gotowych kalendarzy, które powstały w projekcie.

Poniżej kilka pomysłów, które można umieścić w kalendarzu. b Kalendarz na gazetkę lub drzwi. Może to być św. Mikołaj z bardzo długą brodą. Należy przy gotować planszę

z głową św. Mikołaja i dokleić długą brodę podzieloną na 24 części, czyli zaznaczyć 24 dni do Wigilii. Codziennie wylosowany (wybrany) uczeń odcina kolejny pasek brody. Obcinanie brody to ulubione zajęcie uczniów, codzienny rytuał rozpoczynający grudniowy dzień.

Chw ila czytania na czas oczekiwania. Można w y brać książkę (czasopismo) o tematyce św iątecznej i każdego dnia zaczynać dzień od lektury. Czytać może nauczy ciel lub wybrany uczeń. Chwila z lekturą o tematyce świątecznej bardzo sprzy ja budow aniu atmosfery w klasie. Może to być książka Fridy Nilsson „Prezent dla Cebulki". Książka ma 24 rozdziały i zw iązana jest z tematyką prezentów. Opow iada o chłopcu, który ma dwa marzenia. Pragnie otrzymać rower i marzy o tacie. W klasie trzeciej uczniów ie samodzielnie mogą poszukiwać utworów literackich związany ch ze świętami i po ustaleniu łiarmonogramu czytać je dzień po dniu kolegom w klasie.

b Pisanie to ważne wyzwanie. Możliwości jest w iele. Można napisać tradycyjny list do św. Mikołaja lub do koleżanki czy kolegi. Można napisać list do św. Mikołaja z prośbą o prezent „niematerialny" dla bliskiej osoby, co pozwala na w prowadzenie uczniów w świat wartości, empatii oraz radości dawania. Można pisać teksty kreatywne, np. „Gdyby św. Mikołaj utknął w kominie..." A już koniecznie należy wrzucić do skrzynki kartki świąteczne w samodzieliue zaadresowanych kopertach. W projekcie mieliśmy wielu partnerów, więc każdy uczeń samodzielnie wypisywał kartkę świąteczną, samodzieliue adresował do jednej ze szkół. Wspólnie szliśmy do skrzynki pocztow ej, aby wy słać kartki. Jaka ogromna była radość, gdy zaczęły do nas przy chodzić świąteczne życzenia. Siadaliśmy wtedy w kręgu, oglądaliśmy, czytaliśmy i przezywaliśmy radość. Pow stała też okazała wystawa świątecznych kartek w klasie.

Warsztaty ciasteczkowe. Grudzień to dobry czas na warsztaty kulinarne. Pieczenie ciasteczek wspólnie z mamą czy babcią, a przede wszystkim praca w grupach, dekorowanie ciasteczek i degustacja to duża radość i bardzo prakty czne działanie. Gdy dodamy do tego jakiś cel charytatywny naszych kulinarnych działań, to uzy skamy jeszcze większą magiczną moc. i Oczekiwanie i piasty czne działanie. Grudzień to czas wzmożonych działań plastyczny ch, pełno w nich brokatu i błyszczący ch gadżetów ulubionych przez dzieci. Wy konanie wieńca na drzwi we w spółpracy z kolegami i kartek świąteczny ch to często proces długotrwały, kilkugodzinny lub rozłożony na kilka dni, ale efekt zawsze cieszy oko. Robienie błyskających brokatem ozdób choinkowy ch zawsze sprawia przyjenmość i do tego akurat zachęcać mkogo nie trzeba.

B Gry edukacyjne. W internecie jest wiele dostępnych gier o tematyce świątecznej, po które warto sięgać, lub tworzyć samemu. Również uczniowie mogą tworzyć je samodzielnie dla swoich kolegów.

Realizując projekt „24 zadania na czas oczekiwania" już po raz trzeci, wiem, że edukacja bez podręcznika w ostatnim miesiącu roku jest możliwa, a nawet wskazana. Sprawia, że czas oczekiw ania jest niezwykłym i magicznym czasem. Uczniowie uczą się przez zabawę, z dużym zaangażowaniem oraz ogromną radością. A czas... mija jeszcze szybciej niż zwykle.

I jeszcze jedno... Może tak... zaplanować grudzień w szkole bez sprawdzianów, pisania ze słuchu, kartkówek i zadań domowych? Czasem chyba w arto odw rócić w szy stko do góry nogami. Wesoły ch świąt!

•Beata Skrzypiec - nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej w Zespole Szkolno-- Przedszkolnym w Piasku. Od kilku lat autorka błogów klasowypamietniczek.blogspot.com oraz nauczanka.edu.pl

Pomysłodajnia dobrych praktyk - cykl publikacji przygotowanych przez nauczycieli edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, skupionych w grupie Superbelfrzy MINI. Autorzy dzielą się swoimi pomysłami na uatrakcyjnienie zajęć.