3582362547

14 I Pomysłodajnia dobrych praktyk    Głos Nauczycielski I nrl 14 stycznia 2017 I www.glos.pl

Pozwólmy dzieciom mówić i dyskutować

Lekcje etyki w mojej klasie miały za zadanie zachęcić uczniów do podejmowania właściwych decyzji

na podstawie nabytej wiedzy. Nauczyć odpowiedzialności za swoje decyzje, czyny, uwrażliwić na krzywdę

ANIELA KOZIKOWSKA*

Kiedy rozpoczęłam lekcje etyki w swojej klasie, wiedziałam, że staję przed ogromnym wyzwaniem. Moim zadaniem było w prowadzenie uczniów w św iat w artości. Czułam się odpo-wiedziałna za swoją pracę i wiedziałam, ze stosowane metody pracy, moje zaangażowanie oraz cechy osobowości i charakteru mają ogromny wpływ na przebieg procesu dy daktycznego. Swoją postawa i zaangażowaniem na lekcjach wpły w ant na sposób pojmowania wartości uczniów. Dlatego moim celem by ło takie poprowadzenie zajęć, aby zaciekawiły' wychowanków.

W moim odczuciu lekcje etyki mają przede wszystkim za zadanie uwrażliwić uczniów na zagadnienia etyczne, zachęcić do chronienia wartości etycznych oraz ich rozpoznaw ania. Chodzi mon. o umiejętność rozpoznawania i przeciw staw ienia wszelkim formom zła, takim jak: agresja, kłamstwo, oszustwo, niesprawiedliwość. Oprócz tych zagadnień bardzo ważne jest przybliżenie uczniom pojęcia empatii, czyli próby zrozumienia drugiego człowieka. Refleksja etyczna nawet z udziałem młodszych dzieci jest sercem nauczania ety ki w szkole. Uw ażam, że próba zastanowienia się, dlaczego, w jakim celu, powoduje, iż uczniowie zaczynają myśleć kryty cznie, potrafią analizować zachowanie innych i swoje, a także uczą się tolerancji.

Na lekcjach często stosuję dialog etyczny, który w moim odczuciu jest jednym z najskuteczniejszych sposobów na podsumowanie lekcji. Nawet najmłodsze dzieci, w moim przypadku uczniow ie klasy trzeciej, mają już swoje przemyślenia. Dlatego

warto pozwolić im mówić,

wypowiedzieć się na dany temat. Moim celem było to, żeby przede wszystkim to uczniowie mówili, wysnuwali wnioski, a nie nauczyciel.

Jednocześnie lekcje etyki miały za zadanie zachęcić uczniów do podejmowania właściw y ch decyzji na podstaw ie nabytej w iedzy . Nauczyć odpowiedzialności za swoje decyzje, czyny, uwrażliwić na krzywdę. Dzieci powinny być świadome przy dokonywaniu odpowiednich wyborów, by mogły dostrzec różnicę między dobrem a ziem. Wychowawca na zajęciach z etyki ma ogromny wpływ na kształtowanie postaw dzieci

Nauczy ciel klas HU nie musi mieć przy gotowania kierunkowego (studiów z etyki czy filozoficznych) do nauczania tego przedmiotu w klasach niłod-

Dzieci powinny być świadome przy dokonywaniu odpowiednich wyborów, by mogły dostrzec różnicę między dobrem a złem

szych. Lekcje etyki mogą wspierać wychowawcę klasy, jednocześnie treści nauczania mogą być skorelowane z treściami nauczania zintegrowanego.

Uczniowie na lekcjach najbardziej angażują się i współpracują, kiedy są one realizowane poprzez zabaw ę. Chcąc

zachęcić do aktywnego uczestnictwa

w procesie edukacyjnym, próbuję poszukiwać innowacyjnych, atrakcyjnych metod pracy na lekcjach etyki i nie tylko. Zależy mi, żeby uczniowie lubili zajęcia i byli nimi zainteresowani

Starając się, żeby lekcje były ciekawe, a jednocześnie pozostawiły' jakiś ślad, zachęciłam uczniów do udziału w naszej klasowej filmotece. Każdy uczeń otrzymał wiersz z książki „Dobre wychowanie wierszem" Bożeny Pier-gi. Książka w humorystyczny sposób pokazuje tematy powiązane z lekcjami etyki. Każdy uczeń indywidualnie lub w parach miał za zadanie nauczyć się wiersza na pamięć. Wiersze z książki doskonale wpasowały się w realizowane przeze mnie zagadnienia etyczne. W obróbce filmów korzystałam z aplikacji Move Maker, Viva Yideo, Yideo Słiow. Wszystkie te aplikacje są proste, intuicyjne w obsłudze i co ważne - bezpłatne w wersji podstawowej, z której ja korzy stałam. Filmowane utwory do-datkowo omawialiśmy na lekcjach etyki. iWorzy liśmy mapy myśli do wierszy' i opowiadań w programie PICcollage lub chmury wyrazowe, wykorzystując narzędzia Tb gul, Wordle. Uczniowie układali mapy myśli do konkretnego w iersza, np. „Dobre maniery na wesoło", „Czarodziejskie proszę", „Tajemnicze dziękuję". Czasami dodaw aliśmy ilustrację, którą uczniowie przygotowywali w grupach. Podopieczni nie mieli problemów z obsługą tych aplikacji. Wykorzystywaliśmy tablety, smartfony oraz tablicę multimedialną. Starałam się organizować tak pracę, żeby dzieci pracowały w grupach. Chciałam, żeby nasza klasa daw ała

możliwości poczucia wspólnoty

i przynależności. W ten sposób realizo-w ałam dodatkowo cele wychowawcze w swojej klasie.

Na koniec nagrywałam wiersz, który recytowały dzieci. Nasze filmy z etyki umieszczałam na klasowej stronie oraz szkolnym profilu na Facebooku. Uczniowie bardzo chętnie brali udział w tym filmowym przedsięwzięciu, ponieważ dodatków o mogli się pochw alić swoim talentem aktorskim.

Dla uczniów dużą atrakcją na lekcjach jest także praca na coraz bardziej popularnej wśród nauczycieli platformie LeamingApps, którą często wykorzystuję, aby uatrakcy jnić zajęcia Dzięki tej aplikacji mogę tworzyć mapy myśli, wykreślania słowne, puzzle, krzyżówki czy memory, np. o uczuciach. Gra stworzona przez nauczy cielą może być wstępem do lekcji luli dy skusji na temat etyczny. Nauczy ciel może także zachęcić uczniów do stworzenia swojej własnej gry, a na stępnie przedstawić ją na lekcjach.

Jedną z moich ulubiony ch aplikacji jest Jigsaw Puzzles. Program bardzo prosty w obsłudze, a daje możliwość uatrakcyjnienia zajęć. Dzieciom z klasy można wy konać zdjęcia w różnych na strojach, przedstawić konkretne sytuacje, a następnie ułożyć puzzle. Można także wykorzystać obrazy znalezione w sieci. Jednak z moich dośw iadczeń wynika, że uczniów ie wolą sw oje zdjęcia. Aplikacja Jigsow Puzzles

może być wstępem do lekcji,

dyskusji na dany temat. Uczniowie bardzo przeżywają i się angażują, w idząc swoje zdjęcia i układając puzzle.

Warto więc dać możliwość wy kazania się uczniom na lekcjach. W zreali-zow aniu tego pomy słu bardzo pomogła mi aplikacja Story bird. Aplikacja ta pozwala na tworzenie e-ksiązeczek. Po utw orzeniu można umieścić historyjkę na stronie szkoły lub blogu. Na początku losowaliśmy wypisany ch na kartonikach bohaterów, miejsce akcji oraz główne przesłanie, na przy kład: spraw iedliwość, uczciwość, przyjaźń, rodzina, tolerancja, empatia, asertyw-ność. Następnie tworzyliśmy w parach lub indyw idualnie historyjki.

W pisaniu elektroniczny ch książeczek mogą się przydać inne podobne aplikacje: Storyjumper, Youblisher, Flip-Snack oraz lssuu. Wszystkie aplikacje są bardzo intuicyjne w obsłudze i nie wymagają zbyt dużych umiejętności ze strony nauczy ciela. Ja najczęściej korzystam z lssuu oraz Storybird. Uczniowie bez problemów radzą sobie przy tworzeniu e-książeczek.

Na lekcjach często wykorzystuję polskie przysłowia, powiedzenia.

Dlatego innym moim pomysłem na innow acy jne lekcje etyki był udział uczniów w eksperymentach. Zadałam podopiecznym pytanie: „Czy wiesz, co oznacza powiedzenie, że prawda jak oliw a zawsze na wierzch wypływa?". Następnie sprawdzaliśmy; czy to prawda. Czy oliwa na pewno wypłynie na wierzch? Przeprowadzony

eksperyment był ogromnie pomocny

w zaciekawieniu dzieci lekcją. Uczniowie byli zaskoczeni, że na lekcjach etyki można robić eksperymenty.

W mojej pracy pomocna jest literatura, np: „Dobre i złe sekrety" Elżbiety Zubrzyckiej czy „Opowiadania z morałem" Doroty Zawadzkiej, „Bon czy ton" Grzegorza Kasdepkego. Często na podstawie opowiadania tworzę ścieżki opowieści (pomysł zaczerpnięty z błoga „Zamiast kserów ki"). Uczniowie wykonują rysunki, układają tytuły i naklejają na pasek tapety lub szary papier, następnie opowiadają treść.

Często rozmawiamy i zastanawiamy się: „Co by było, gdyby...?". W ten sposób uczniowie zaczynają analizować i myśleć krytycznie. Zawsze się staram, żeby to uczniowie doszli do przesłania wiersza czy opowiadania.

Myślę, że nauczanie etyki staw ia przed nauczycielem wielką szansę, ponieważ daje możliwość objaśniania wielu ważnych tematów' szkolny ch, społecznych oraz dyskutowania

0    nich. Lekcje etyki można wykorzystać także do rozw iązyw ania konfliktów w klasie między uczniami. Mogą być one zachętą do samodzielnego, krytycznego myślenia, analizy zachowania swojego i innych. Ważne jest jednak, żeby to same dzieci mówiły, dyskutowały, a nie były tylko widzami teatru jednego aktora. Dajmy uczniom się wykazać, a przede wszystkim pozwólmy im mówić. □

•Aniela Kozikowska - nauczycielka edukacji wczesnoszkotnej w Szkole Podstawowej nr 6 w Olsztynie, związana z grupą Superbełfrzy MINI.

W swojej pracy często stosuje nowoczesne technologie. Prowadzi stronę internetową swojej klasy http-y/szostkald. jimdo.com

tik tir. Pomysłodajnia dobrych praktyk _r _r    - cykl publikacji przygotowanych

J. i przez nauczycieli edukacji

1    1111 11 przedszkolnej i wczesnoszkolnej, skupionych w grupie Superbełfrzy MINI. Autorzy dzielą się swoimi pomysłami na uatrakcyjnienie zajęć