3582425629

tablica 82

Czyściec roczny Stachys aiinna L.

I nnkriSi l i,5; ~ — kwiat, ok. 2,5:1; 3 i 4 — kontury wargi górnej i mS rfoinci ok. 2:1: 5-7 - owoc (rozlupka) widziany od strony brzusznej grzbietowej i z boku. ok. 0,5:1 (1 i 2 wg Hegiego i Halliera; brzusznej, gez _{g wg} Heichenbacha; 5-7 oryg.)

Hoślim przeważnie roczna jaro, rzadziej dwuletnia. Korzeń wrzecionowaty, iisnożółty Łodyga -1-kancinsta. 8-35 cm wys., dołem niekiedy brunatnoczerwona, zwykle Mlezista krótko białawo owłosiona, o włosach skierowanych w doi. Liście jasnozielone' nagie iub prawie nagie, dolne dlugoogonkowe, karbowano pił-kowanc iaiowató-podługowate,. górne siedzące, lancetowate, prawic calobrzegie; liście dó 4 cm dł i do 2 cm szer. Kwiaty po 4-6 w nibyokóikach; okółki dolne nie dłuższe lub krótsze od podługowatych albo lancetowatych listków %vspierają-cych pozbawionych kłującego końca. Kielich miękko owłosiony, o ząbkach z włoskowa a ością na końcu Korona bladoż.ólta, z białawą wargą górną i żółtawą dolna w gardzieli purpurowo nakrapiana. Rozlupki odwrotnie jajowate, okrągławe, 3-kanciaste ciemnoszare lub ciemnobrunatne, drobno punktowane, ok. 0,5-2 mm dł., 1,5 mm szer. i 1 mm grub. Kwitnie od VI do X.

Czyściec roczny rośnie dziko na suchych, słonecznych zboczach. Jako Chwast występuje na połach rędzinowych i gliniastych bogatszych w wapno. Zachwaszcza zboża okopowe, koniczyny i in. rośliny uprawne. Rozmnaża się za pomocą roz-1 upek Wschodzi na wiosnę później, wschody zaś jesienne zwykle nie wytrzymują mrozów zimowych. Na nie zoranych ścierniskach często kwitnie i owocuje masowo. Na glebach piaszczystych nie rośnie.

Zwalczanie: dbanie o czystość materiału siewnego i^ obornika, wczesne pod-orywki pożniwne i niszczenie wschodów broną; uprawki odchwaszczające w okopowych oraz opielanio ręczne rzędów; niszczenie wschodów w zasiewach (bronowanie, 2,4-D i in.).    „ , .    .

Oprócz czyśćca błotnego (Stachys palustns L.) i czyścea rocznego (Stachys an-nua L.) na połach uprawnych o lżejszych glebach występuje (jako rzadszy chwast zasiewów poiowych) czyściec polny (Stachys arvensis L.). Jego zasięg w Polsce ogranicza się do jej obszarów zachodnich. Roślina roczna, różniąca się od- czyśćca rocznego szorstkim, odstającym owłosieniem, różowym lub liliowym kolorem kwiatów, brodawkowatymi rozlupkami i innymi cechami.