Rozpuszczalność jest to ilość substancji tworzącej roztwór nasycony w określonej ilości (najczęściej w 100 g) rozpuszczalnika w określonej temperaturze i ciśnieniu. Rozpuszczalność określa się w tych samych jednostkach jak stężenie, podając dodatkowo warunki, dla jakich została ona ustalona (zwykle są to tzw. warunki normalne). Mówiąc inaczej, rozpuszczalność określa, jak dużo danego składnika można rozpuścić w danym rozpuszczalniku w sprecyzowanych warunkach.
Podczas rozpuszczania zachodzi szereg procesów, związanych z przeprowadzeniem substancji stałych do roztworu. Następuje niszczenie sieci krystalicznej tej substancji, co powoduje przejście tej substancji do rozpuszczalnika, po czym są odizolowane i zajmują odległe miejsca od siebie. Podczas kontaktu kryształów jonowych z rozpuszczalnikiem polarnym o dużej stałej dielektrycznej (np. woda), jony położone na powierzchni kryształu zostają otoczone przez cząsteczki rozpuszczalnika. Te. jako ze są dipolami, ustawiają się biegunami ujemnymi w kierunku jonów dodatnich, a biegunami dodatnimi w kierunku jonów ujemnych. Powoduje to osłabienie wiązania między jonami kryształu wskutek przyciągania elektrostatycznego jon-dipol.
Rozpuszczanie jest procesem fizycznym, dlatego substancja nie zmienia swojego składu chemicznego. (Dowodem na to jest fakt. iz po rozpuszczeniu np. NaCI, a następnie odparowaniu rozpuszczalniki, otrzymujemy ponownie tę samą sól). Jeśli jednak podczas rozpuszczania zachodzą reakcje chemiczne, to proces taki nosi miano roztwarzania.
Procesowi rozpuszczania towarzyszy:
• podwyższenie temperatury wrzenia (efekt ebulioskopowy, o tym mówi Kamila),
• obniżenie temperatury krzepnięcia (efekt krioskopowy, tj. wyżej).