3582468960

Rozpoczynając temat dotyczący filogenezy układu pokarmowego, warto wytłumaczyć znaczenie pojęcia „filogeneza" wprowadzonego przez Ernsta Haeckla. Filogeneza jest to, więc ewolucyjny rozwój organizmu lub grupy taksonomicznej organizmów. Omawianie tego tematu zacznę od budowy i odżywania się prowadzących osiadły tryb życia nietkankowców czyli gąbek.

Gąbki (Spongiaria) zbudowane są tylko z dwóch warstw komórek między którymi znajduje się galaretowata substancja - mezoglea. Kształt gąbek w dużej mierze zależy od typu podłoża do którego przyrośnięta jest gąbka. Jest to, więc bardzo prymitywna budowa. Ich cechą charakterystyczną jest szkielet złożony z różnorakich igiełek szkieletowych charakterystycznych dla danego gatunku. Igiełki powstają w mezoglei ze sklerocytów, które wyróżnicowują się z totipotencjalnych komórek - archeocytów. W budowie igiełek biorą udział dwie komórki:

-    szkieletotwórcza - tworząca igiełkę przechodzącą z jednego końca na drugi

-    pomocnicza - pogrubiająca powstałą igiełkę przed dokładanie

kolejnych warstw.

Igiełki wieloosiowe powstają przez zrośniecie się w jednym punkcie kilku igiełek. Gąbki posiadają również występujące w komorach nabłonka igiełki skórne. Wyjątek stanowi gąbka grecka (Spongia Officinalis), która nie tworzy igiełek szkieletowatych a jej szkielet zbudowany jest z przeplatających się włókien sponginy. Warto zwrócić uwagę na budowę komórek kołnierzykowatych. Przedstawiają schemat:

Funkcję pobierania pokarmu u gąbek pełni układ wodny zbudowany z kanałów wodnych wraz z kanałem wyciekowym. Układ ten jest nierozerwalnie związany z choanocytami. Ruch ich biczyków powoduje wiry, które wciągają mikroorganizmy i szczątki organiczne po ściankach kołnierzyków choanocytów. Następnie zostają one strawione lub przekazane wyspecjalizowanym komórkom odżywczym w mezoglei - trofocytom. Wynika z tego, że trawienie gąbek jest procesem wewnątrzkomórkowym.

Wyróżniamy trzy typy morfologiczne gąbek:

-ascon

-sycon

-leucon.

ascor

sjion

smalki o?naciaja kierunek przepływu wody

leucon