• Przesunięcia krzywej popytu:
- w prawo - wzrost - zmiana ceny równowagi na wyższym poziomie podaży i popytu i
przy wyższej cenie
- w lewo - obniżenie zależne od:
-ceny dobra
-ceny dóbr pokrewnych
-gustów
PODAŻ
-technika (wiedza i umiejętności, stan i dostępność maszyn):
wzrost produkcji przy danych kosztach całkowitych powoduje wzrost podaży POSTĘP TECHNICZNY = usprawnienia umożliwiające zwiększenie efektów przy tych samych nakładach
-koszty produkcji (siła robocza, maszyny i urządzenia, energia, surowce): spadek kosztów pobudza produkcję
-interwencja państwa (polityka fiskalna i monetarna)
• Przesunięcia krzywej podaży:
- w prawo - wzrost - zmiana ceny równowagi na wyższym poziomie podaży i popytu i
przy niższej cenie
- w lewo - obniżenie zależne od:
-techniki
-kosztów produkcji -zakresu interwencji państwa
WOLNY RYNEK I KONTROLA CEN
WOLNY RYNEK = umożliwienie ustalenia się cen wyłącznie w wyniku gry sił popytu i
podaży (bez bezpośredniej ingerencji państwa; interwencja możliwa) (istnienie mechanizmu samoregulującego)
PAŃSTWOWA KONTROLA CEN = reguły i przepisy uniemożliwiające dostosowanie się cen do poziomu równowagi rynkowej
np.:
- określenie cen maksymalnych (brak pewnych dóbr na rynku - popyt przewyższa
podaż, ochrona konsumenta przed wysokimi cenami) > utrzymywanie się nadwyżki popytu > konieczność racjonowania (rozwiązanie arbitralne) > tworzenie „czarnego rynku"
+ często:
REGLAMENTACJA = system ograniczeń ilościowych dla sprawiedliwego
rozdziału ograniczonej liczby towarów niezależnie od wysokości dochodów ustalenie maksymalnego poziomu czynszu (właściciele zamieszkują lub sprzedają > zmniejszenie podaży - deficyt mieszkań - nadwyżka popytu; zaostrzenie problemu przy inflacji)
- możliwość podnoszenia cen maksymalnych wraz z inflacją, ale...
-wysokie koszty rozbudowanego systemu kontroli (kontrola reglamentacji)
CENA MAKSYMALNA = określany przez państwo pułap cenowy , powyżej którego nie mogą być zawierane transakcje
- określenie cen minimalnych (ochrona producentów lub dostawców)
płaca minimalna ( podniesienie stawki płacy dla zatrudnionych > obniżenie popytu na pracę i wielkość zatrudnienia - nadwyżka podaży
CENA MINIMALNA = określany przez państwo pułap cenowy, poniżej którego nie