KOLOKWIUM BIOLOGIA KOMORKI:
BUDOWA KOMÓRKI ZWIERZĘCEJ:
• Błona komórkowa-
• Budowa:
■ Podwójna warstwa (dwuwarstwa) białkowo-lipidowa
■ Białka błonowe- integralna oraz białka powierzchniowe (peryferycznwe)
■ Lipidy- głównie fosfolipidy i glikolipidy
• Funkcja:
■ Oddzielenie komórki od środowiska zewnętrznego,
■ Odbieranie sygnałów z otoczenia,
■ Kontrolowanie transportu substancji do wnętrza i na zewnątrz komórki.
• Cytoplazma- część protoplazmy komórki eukariotycznej pozostająca poza jądrem komórkowym a w przypadku, z definicji nie posiadających jądra, komórek prokariotycznych - cała protoplazma. Dzieli się ją na: cytozol, zwany teżcytoplazmą podstawową.
• Siateczka śródplazmatyczna (retikulum endoplazmatyczne)- to system błon biologicznych przyjmujących postać spłaszczonych woreczków i rozgałęziających się kanalików. Wyróżnia się siateczkę szorstką (odpowiada głównie za syntezę białek przeznaczonych na eksport, na jej powierzchni znajdują się robosomy) i siateczkę gładką (jest zaangażowana głównie w syntezę lipidów, na jej powierzchni nie występują rybosomy). Oba rodzaje siateczki biorą udział w transporcie białek przeznaczonych dla innych organelli oraz na eksport z komórki.
• Aparat Golgiego- jest zbudowany z wielu płaskich, rozszerzających się na końcach woreczków (cystern) ułożonych w stos. Na brzegach stosu tworzą się pęcherzyki. Liczba aparatów Golgiego w komórce waha się od jednego do kilkuset. Funkcjonowanie wiąże się z czynnością siateczki śródplazmatycznej. Polega m.in. na modyfikowaniu przenoszonych z niej białek oraz lipidów, sortowaniu ich oraz upakowaniu w pęcherzyki transportowe.
• Lizosomy- to niewielkie pęcherzyki otoczone pojedynczą błoną, występujące tylko w komórkach zwierzęcych i u niektórych protistów. Zachodzi w nich trawienie wewnątrz komórkowe.
• Rybosomy- to struktury nieotoczone żadną błoną, odpowiadające za syntezę białek w komórce. Składają się z dwóch podjednostek. Rybosomy pozostają zawieszone w cytozolu lub są związane błonami siateczki śródplazmatycznej.
• Mitochondrium- to struktury o owalnym lub kulistym kształcie. Nazywa się je często centrami energetycznymi, ponieważ to właśnie w nich zachodzą główne etapy oddychania tlenowego. Energia uwalniana w tym procesie jest gromadzona w postaci wysokoenergetycznych wiązań ATP. Zwykle są w ciągłym mchu, jedynie we włóknach mięśniowych poprzecznie prążkowanych nie przemieszczają się. Mitochondrium zbudowane jest z dwóch błon, między którymi znajduje się przestrzeń międzybłonkowa. Błony mitochondrialne różnią się od siebie chemicznym składem i właściwościami.
• Jądro komórkowe- to zazwyczaj największe organellum komórki. Większość komórek ma tylko jedno jądro. W niektórych komórkach jądra komórkowe zanikają. Funkcje: