1060440142

Użyteczność informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym ...    179

•    neutralność - sprawozdanie powinno być sporządzone w sposób bezstronny, zawarte w nim dane nie mają na celu wywarcia określonego wpływu na odbiorców,

•    ostrożna wycena - przezorność przy dokonywaniu wyceny wymagającej szacunków, przykładowo uznania przychodów tylko, gdy są one rzeczywiście pewne, czy kosztów, gdy są prawdopodobne,

•    kompletność - ujęcie wszystkich istotnych szczegółów dotyczących zdarzeń i transakcji [Świderska, 2003, s. 2-10].

Ostatnią omawianą cechą informacji jest ich porównywalność z:

•    innymi podmiotami z branży,

•    informacjami z poprzednich okresów,

•    informacjami zawartymi w innych częściach sprawozdania.

Porównywalność sprawozdań finansowych różnych podmiotów zależy od przepisów, którym dana jednostka podlega. Sprzyja jej harmonizacja zasad rachunkowości oraz stosowanie przez przedsiębiorstwa standardów międzynarodowych.

Porównywalność z danymi z poprzednich okresów zależy od stosowania przez podmiot tych samych zasad wyceny aktywów i pasywów, ustalania wyniku finansowego oraz sposobu prezentowania i grupowania pozycji sprawozdania finansowego. Informacje w sprawozdaniu finansowym powinny być ujęte w sposób przejrzysty i spójny [Świderska, 2003,s. 2-12]. Charakterystykę cech jakościowych sprawozdania finansowego zawiera tabela 2.

Należy podkreślić, że najważniejszy i bezpośredni wpływ na użyteczność i jakość informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym mają osoby odpowiedzialne za ich sporządzanie. Równie ważne jak stosowane przez nie przepisy prawne, są zasady etyczne, które określa Kodeks Zawodowej Etyki w Rachunkowości.

3. Etyka w praktyce rachunkowości a użyteczność sprawozdań finansowych

Każde przedsiębiorstwo ma obowiązek określenia własnej polityki rachunkowości, przez którą rozumiemy stosowanie przez przedsiębiorstwo w sporządzaniu sprawozdań finansowych specyficznych zasad, konwencji, reguł i praktyk, które są odpowiednio dobrane do odwzorowania jego rzeczywistej pozycji finansowej [Jarugowa, Walińska, 1997r], Jednakże, poza stosowaniem się do zasad rachunkowości i przepisów prawnych, osoba sporządzająca sprawozdanie finansowe powinna również mieć na względzie zasady etyki rachunkowości. Jest to o tyle istotne, że prawa wyboru, którymi dysponuje rachunkowość, dotyczące przykładowo sposobów wyceny aktywów i pasywów, dają możliwość kreowania wizerunku przedsiębiorstwa, nie zawsze zgodnego z rzeczywistością. Potocznie zjawisko to jest określane mianem kreatywnej bądź agresywnej rachunkowości i prowadzi do zniekształcenia obrazu sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. W tym przypadku, nie ma mowy o użyteczności i rzetelności informacji zawartej w sprawozdaniu finansowym, a decyzje ekono-