1060440146

Użyteczność informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym ...    183

•    profesjonalne zachowanie (rozumiane jako należytą staranność, odpowiedzialność i wiarygodność),

•    dążenie do doskonałości (zaangażowanie w stały rozwój i naukę),

•    odpowiedzialność społeczna (zrozumienie, uwzględnianie interesu publicznego) [Karmańska, 2005, s. 158]

Przedstawione cechy i zasady postępowania nie są ani odkrywcze ani dyskusyjne. Stanowią raczej przypomnienie podstawowych i dość oczywistych reguł etycznych, które jednak w obecnych realiach rynkowych są często spychane na dalszy plan. W ostatnich miesiącach często słyszy się o poważnych problemach finansowych firm, które podpisały umowy na opcje walutowe z kilkoma bankami równocześnie, ponosząc przy tym duże ryzyko ekonomiczne. O ile w czasach sprzyjającej koniunktury operacje te przynosiły ekstra zyski, to podczas recesji okazuje się, że decyzje te naraziły przedsiębiorstwa na ogromne straty, a nawet doprowadziły do bankructwa (np. Spółka Elwo z grupy Rafako).

Można postawić pytanie, dlaczego tak ważne informacje na temat podejmowanego ryzyka i podpisywanych umów nie zostały wcześniej ujawniane. Zgodnie z Ustawą o rachunkowości, w rocznym raporcie spółka powinna wskazać czynniki ryzyka i opisać zagrożenia. Dodatkowa grupa ujawnień w tym sprawozdaniu dotyczy instrumentów finansowych: m. in. należy opisać przyjęte cele i metody zarządzania ryzykiem finansowym oraz przedłożyć informacje o ryzyku zmian cen, kredytowym, istotnych zaklóceć przepływów pieniężnych, czy utraty płynności finansowej [por. Marcinkowska, 2006r.].

Należy podkreślić, że zasady etyki w rachunkowości wpływają znacząco na użyteczność sprawozdania finansowego i ze względu na społeczną odpowiedzialność zawodową osób zajmujących się rachunkowością, powinny być przez nie przestrzegane.

Zakończenie

Jak wynika z rozważań, sprawozdanie finansowe powinno być sporządzane w taki sposób, aby zapewnić użyteczność informacji w nim zawartych, czyli cechować się: zrozumiałością, przydatnością, wiarygodnością i porównywalnością. O zakresie i sposobie ujęcia informacji decydują osoby prowadzące księgi rachunkowe i sporządzające sprawozdanie finansowe. Mają one bezpośredni wpływ na wizerunek przedsiębiorstwa. Aby zapewnić rzetelność informacji przekazywanych odbiorcom wewnętrznym i zewnętrznym oczywiste jest kierowanie się przez księgowych przepisami prawa i zasadami rachunkowości. Jednakże odpowiedzialność za informacje ujęte w sprawozdaniu finansowym nierozerwalnie łączy się również z etyką zawodu księgowego. Kodeks etyki zawodowej w rachunkowości wskazuje podstawowe normy zachowania księgowych, które gwarantują użyteczność i rzetelność sporządzanych przez nich sprawozdań. Pomijanie kwestii etycznej doprowadzić może do występowania tzw. rachunkowości agresywnej i zniekształca obraz sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Zapominając o przestrzeganiu zasad etyki zawodowej, księgowi dostosowują sprawozdanie finansowe do założonego przez nich, bądź przez