1109145060

Materiały do ćwiczeń z parazytologii

Chorobotwórczość. Wywołuje leiszmaniozę narządową (leishmaniosis visceralis) o przebiegu ostrym lub przewlekłym. Objawia się ona gorączką, powiększeniem wątroby i śledziony. U chorych pojawia się ciemne zabarwienie skóry - stąd nazwa choroby: kala-azar, czyli czarna choroba. Schorzenie to prowadzi do ogólnego wyniszczenia człowieka; nie leczone, kończy się najczęściej śmiercią. Objawy leiszmaniozy związane są z działaniem toksycznych produktów przemiany materii pasożyta. Na leiszmaniozę choruje na świecie 400 min ludzi, rocznie umierają ok. 54 tysiące. 70% przypadków tej choroby występuje łącznie z HIV.

Wykrywanie. Materiał służący do wykrycia pasożyta stanowi miazga szpiku kostnego, wątroby, śledziony, węzłów chłonnych. Przygotowuje się do badania rozmaz utrwalony i barwiony barwnikiem Giemsy. Stosuje się także metody hodowli, immunologiczne i molekularne (PCR).

Zapobieganie i zwalczanie polega na niszczeniu przenosicieli - moskitów z rodzaju Phleboto-mus oraz badaniu krwiodawców na obszarach endemicznego występowania L. donovani.

***

Preparat: 1. postać amastigota, preparat odciskowy ze śledziony myszy; 2. postać promasti-gota, preparat z hodowli in vitro; oba preparaty trwałe, barwione metodą Giemsy.

Obserwacja: Pow. 1000x.

Ad 1. W preparacie widać jajowate lub okrągłe postacie amastigota znajdujące się wewnątrz komórek oraz poza nimi. Cytoplazma pierwotniaka wybarwiona jest na kolor jasnofioletowy, natomiast jądro i kinetoplast - ciemnofioletowy.

Ad 2. Widoczne są w preparacie liczne trofozoity kształtu przeważnie wrzecionowatego, z silnym wybarwionym i centralnie położonym jądrem; kinetoplast znajduje się w pobliżu bieguna przedniego, wić jest wolna. Niektóre osobniki mają kształt nietypowy, są nadmiernie szerokie. Niekiedy jądro i kinetoplast zajmują położenie nietypowe.

Rysunek: 1. odrysować komórkę wraz z postaciami amastigota oraz objaśnić na rysunku widoczne elementy budowy; 2. rysunek kilku osobników postaci promastigota.

2. Rząd: Trichomonadida - Rzęsistki

Należą tu pierwotniaki o 3 - 6 wiciach wolnych. Posiadają ciało przypodstawne, błonę falującą i ciało usztywniające - aksostyl (ryc. 4). Nie posiadają mitochondriów, a ich rolę pełnią hydroge-nosomy. Rzęsistki występują u płazów, gadów, ptaków, ssaków i człowieka.

Rodzina: Trichomonadidae

Do rodziny tej należą pasożyty przewodu pokarmowego oraz układu moczowo-płciowego kręgowców.

1. Gatunek: Trichomonas vaginalis Donnę - Rzęsistek pochwowy

Występowanie. Rzęsistek pochwowy jest kosmopolitycznym, monoksenicznym pasożytem dolnych odcinków narządów moczowo-płciowych człowieka. U kobiet występuje najczęściej w pochwie, także w szyjce macicy i cewce moczowej; u mężczyzn - na napletku i żołędzi, w cewce moczowej i gruczole krokowym. Należy do najpospolitszych na kuli ziemskiej pasożytów człowieka. W Polsce częstość zarażenia kobiet wynosi ok. 20%, mężczyzn - ok. 10%.

19