1109145062

Materiały do ćwiczeń z parazytologii

Materiały do ćwiczeń z parazytologii

Ryc. 4. Schemat budowy trofozoitu rzęsistka: a - wici przednie (wolne), b - skupienie kinetosomów,

c - wić wolna (sterowa), d - błona falująca, e - kosta, f - jądro komórkowe, g - aksostyl, h - kolec,

i - ciało parabazalne, j - włókno parabazalne, k - pelta, l - ka-riosom (wg 30).

Budowa. Występuje tyl Budowa. Występuje tylko w postaci trofozoitu (ryc.4, 5). Jest poli-morficzny: posiada zmienny kształt (kulisty, gruszkowaty, elipsoidalny); jego wielkość waha się w szerokich granicach (4-40 pm). Stosunkowo duże wrzecionowate jądro znajduje się blisko przedniego bieguna komórki. Ponad jądrem występuje skupienie pięciu kinetosomów, z których wychodzą cztery wici wolne - przednie i jedna wić tylna - sterowa, biegnąca nad grzbietem błony falującej.

Ryc. 5. Rzęsistek pochwowy, trofozoity:

a - wici przednie (wolne), b - skupienie kinetosomów, d - błona falująca, e - kosta, f - jądro komórkowe, g -aksostyl, h - kolec, i - ciało parabazalne,

j - włókno parabazalne, m - ziarnistości paraksostylne hydrogenoso-mów, n - ziarnistości parakostalne hydrogenosomów (wg 26).

Bardzo charakterystyczna dla wszystkich rzęsistków jest pelta - struktura mikrotubularna pół-księżycowata otaczająca kanał okołowiciowy.

Błona falująca stanowi 30 - 60%, niekiedy do 100% długości komórki. Jest to cecha bardzo zmienna i nie może służyć do różnicowania gatunków rzęsistka. U nasady błony falującej znajduje się włókno usztywniające, zwane kostą (costa). Wzdłuż całego ciała przebiega pałeczka osiowa zwana aksostylem. Wystaje on na biegunie tylnym w postaci kolca. Z aksostylem może krzyżować się aparat parabazalny typu Janickiego (nazwa na cześć Konstantego Janickiego - wybitnego polskiego parazytologa żyjącego w latach 1876 -1932, który po raz pierwszy opisał ten typ aparatu), zbudowany z aparatu Golgiego i włókien. Charakterystyczne dla rzęsistka pochwowego są ujawniane niektórymi metodami barwienia ziarnistości parakostalne i paraksostylne.

Rzęsistek pochwowy rozmnaża się przez podział podłużny. W materiale klinicznym i w hodowli spotyka się często osobniki wielojądrowe, których wielkość przekracza kilkakrotnie normalne rozmiary trofozoitu. Powstają one na skutek wadliwego podziału komórkowego.

T. vaginalis oddycha beztlenowo rozkładając glikogen. Odżywia się bakteriami, grzybami oraz rozpadającymi się komórkami nabłonkowymi.

Zarażenie. Postacią inwazyjną jest trofozoit. Zarażenie następuje drogą układu moczowo-płciowego, przede wszystkim bezpośrednio, w czasie stosunku płciowego (dlatego rzęsistkowica jest traktowana w niektórych krajach jako choroba weneryczna), jak również w czasie porodu. Zarażeniu pośredniemu, tj. poprzez narzędzia ginekologiczne, przedmioty kąpielowe, pościel itp. przypisuje się na ogół małą rolę.

20