g1 bmp

Materiały do ćwiczeń z parazytologii

Ryc. 30. Rozwój przywry kociej:

I - jajo, 2 - miracydium,

3 - sporocysta, 4 - radia,

5 - cerkaria, 6,7- metacerka-ria, 8,9- młoda i dorosła przywra bytująca w wątrobie ludzkiej (wg 31). \

Rozwó/ jryc. 30). Dojrzała przywra składa w przewodzie żółciowym żywiciela jaja o kształcie owalnie wydłużonym i wymiarach 30x12 pm, barwy żółtobrunatnej, z wieczkiem. .Jajo zawiera urzęsione miracydium, które uwalnia się ze skorupki dopiero w żołądku pierwszego żywiciela pośredniego, którym jest ślimak słodkowodny - Bithynia leachi. Miracydium przebija ścianę jelita ślimaka i przekształca się w sporocystę; w niej powstają redie, które następnie opusz-. czają sporocystę i przenikają do trzustkowątroby, gdzie wytwarzają ogoniaste cerkarie. Te wydostają się czynnie ze ślimaka i pływają w wodzie wchodząc w kontakt z drugim żywicielem pośrednim, jakim jest ryba słodkowodna (płotka, lin, karp, leszcz). Cerkarie przyczepiają się do łusek ryby, następnie przenikają do jej mięśni przy pomocy gruczołów penetracyjnych. Tu otorbiają się i przekształcają w ciągu ok. 6 tygodni w metacerkarie - postacie inwazyjne pasożyta.

Po spożyciu przez żywiciela ostatecznego mięsa zarażonej ryby, w jego żołądku uwalniają się z cysty metacerkarie, które wędrują z dwunastnicy przez wspólny przewód żółciowy do wątroby i tam osiągają w ciągu 3-4 tygodni dojrzałość płciową.

Chorobotwórczość. Przywra kocia wywołuje opistorchiozę (opistorchiosis), która u człowieka objawia się, w przypadku intensywnej inwazji (tysiące pasożytów), w postaci stanu zapalnego wątroby i pęcherzyka żółciowego; może wywołać marskość i ropień wątroby. Objawy te są następstwem podrażnienia przez pasożyta nabłonka przewodów żółciowych i rozrostu tkanki włóknistej. Chory odczuwa ból wątroby, niekiedy pojawia się żółtaczka. Przy małej inwazji (kilka pasożytów) nie obserwuje się zaburzeń.

Wykrywanie polega na badaniu kału lub treści dwunastniczej na obecność jaj.

Zapobieganie. Należy unikać spożywania surowego, niedogotowanego lub niedowędzonego mięsa ryb.

4. Rodzina: Schistosomatidae

Przywry należące do rodziny Schistosomatidae są zwierzętami ^^^einppjciowynij} które przez pewien czas życia łączą się w pary w ten sposób, że grubszy samiec, zaopatrzony w tzw. rynienkę płciową (sulcus gynecophorus) utworzoną z dwóch fałdów brzusznych wora powłoko-wo-mięśniowego, obejmuje w czasie kopulacji dłuższą lecz smuklejszą odeń samicę (ryc. 31).