g7 bmp

_Materiały do ćwiczeń z parazytologii

Występowanie. Motylica wątrobowa jest pasożytem kosmopolitycznym, głównie zwierząt roślinożernych (owce, bydło, kozy i innych dziko żyjących, jak samy, jelenie, żubry). Przypadkowo żywicielem ostatecznym motylicy może być także człowiek. Bytuje w przewodach żółciowych i miąższu wątroby. W Polsce stwierdzono kilkanaście przypadków zarażenia ludzi tym pasożytem; częściej występuje u bydła pasącego się na terenach podmokłych..

; v»OLNQżrj*cs u"J

jBudowa. (ryc. 26). Jest to stosunkowo duży płaziniec kształtu listkowatego o długości ciała ok. 5 cm, szerokości ok. 1,3 cm. Inne szczegóły budowy podano przy opisie preparatu.

Ryc. 26. Cykl rozwojowy motylicy wątrobowej: A - jajo, B, C - miracydium, D -sporocysta z rediami,

E -błotniarka moczarowa,

F - redia z cerkariami. G - cerka-ria, H - metacerkaria, I - młoda motylica (wg 36).

Rozwój, (ryc. 26). Z kałem żywiciela ostatecznego wydostają się jaja, których dalszy rozwój może odbywać sięjfiyjkmw środowisku wodnym. Po trzech tygodniach z jaja wylęga się miracydium, które poszukuje żywiciela pośredniego, jakim jest najczęściej ślimak Galba truncatula - błotniarka moczarowa, w^^tęęuj^a pospolicie w małych zbiornikach wodnych (kałuże na pastwiskach, rowy itp.). W ciele ślimaka miracydium przekształca się.w sporocystę, następnie powstają redie, a z nich cerkarie, które opuszczają ślimaka, pływają w ciągu kilku godzin w wodzie, po czym otorbiają się na roślinach, powstają metacerkarie - postać inwazyjna motylicy wątrobowej. Zwierzęta, czasami także człowiek, zarażają się przez połknięcie otorbionych i przytwierdzonych do roślin metacer-karii. Te ostatnie tracą otoczkę w jelicie cienkim żywiciela ostatecznego i wędrują do'wątroby dwiema drogami:

a) przez śluzówkę i naczynia krwionośne,

b) bezpośrednio poprzez jamę otrzewną.

W przewodach żółciowych wątroby motylica osiąga dojrzałość płciową w ciągu ok. 3 miesięcy. Żyje kilka lat, składając ok. 6000 jaj dziennie.

/Chorobotwórczość. Motylica wątrobowa stanowi poważny problem gospodarczy, szczególnie w krajach gdzie jest rozwinięta hodowla bydła i owiec. Intensywna inwazja tego pasożyta powoduje masowe padanie zwierząt.

U człowieka motylica wątrobowa wywołuje chorobę zwaną fascjolozą (fasciolosis), która po-czątkowo ma przebieg ostry z objawami ze strony wątroby; ulega ona powiększeniu, jest bolesna, pojawia się żółtaczka. Towarzyszy temu podwyższona temperatura, wymioty i ogólny ciężki stan chorego. Objawy te są związane z mechanicznym uszkodzeniem tkanek, zwłaszcza wątroby, przez wędrujące młode przywry, a także z toksycznym i immunologicznym oddziaływaniem produktów przemiany materii pasożyta. Okres przewlekły choroby rozpoczyna się w momencie osiedlenia się