g7 bmp

I

1

1

I

1

I

I

I

I

8

I

Materiały do ćwiczeń z parazytologii

następnie przenoszone do różnych narządów wewnętrznych; głównie jednak zatrzymują się w wątrobie lub płucach, rzadziej w mózgowiu, gałce ocznej, nerkach. Z osiadłej onkosfery rozwija się powoli bąblowiec (echinococcus), larwa osiągająca po miesiącu średnicę ok. 1 mm, po 5 miesiącach -10 mm, a po kilku latach - ok. 20 cm (ryc. 41 F) (o budowie bąblowca, patrz str. 50). Żywiciele ostateczni (psy i inne zwierzęta) zarażają się bąblowcem zjadając np. odpady rzeźne pochodzące od zwierząt opadniętych przez larwy tego pasożyta. Postać dojrzała żyje 3-6 miesięcy i nie wyrządza żywicielowi większych szkód.

Ryc, 52. Strobila tasiemca bąblowcowego: C-torebka prądowa, D - żóltnik,

E - jaja, Ex - przewód wydalniczy, Go - otwór płciowy, H -jądra, R - proglotyd ■ maciczny, U - macica, V - pochwa (wg 31).

ChojrobottyęrcT^śę. Tasiemiec ten wywołuje u człowieka (i zwierząt) bą-blowicę albo hydatidozę (hydatidosis) - chorobę często śmiertelną w przypadku lokalizacji larwy w mózgu. Bąblowica wątroby i płuc może dawać powikłania w postaci stanów zapalnych tych narządów. Przebieg bąblowicy może ulec komplikacji wskutek uszkodzenia pęcherza bąblowcowego i wydostania się licznych protoskoleksów, które z kolei przekształcają się we wtórne pęcherze - stan ten jest groźny dla życia chorego. Postacie dojrzałe E. granulosus nie wywołują widocznych objawów chorobowych u żywicieli ostatecznych, nawet w przypadku intensywnej inwazji. Inwazja postaci dojrzałych tego tasiemca nosi nazwę echinokokoza (echinococcosis).

Wykrywanie tasiemca bąblowcowego u żywicieli ostatecznych opiera się na badaniu kału oraz sierści na obecność jaj. Rozpoznanie bąblowicy.u człowieka wymaga stosowania wielu badań pomocniczych z zakresu diagnostyki lekarskiej. Trafną diagnozę można postawić na podstawie wykrycia w pęcherzach usuniętych operacyjnie, także w treści pobranej z różnych jam ciała chorego, skoleksów tasiemca bąblowcowego.

Zapobieganie bąblowicy u człowieka polega na systematycznym zwalczaniu inwazji tasiemca bąblowcowego u psów oraz chronieniu ich przed.dostępem do trzewi zwierząt rzeźnych, mogących zawierać larwy tego pasożyta; ponadto na unikaniu •stykania się z sierścią zarażonego psa oraz spożywania nieumytych owoców i jarzyn, które mogą być w naturalny sposób zanieczyszczone kałem żywiciela ostatecznego.

***

Preparat, bąblowiec (larwa) w wątrobie bydlęcej; materiał zakonserwowany w formalinie.

Obserwacja makroskopowa: widzimy dużą kulistą larwę, osadzoną w miąższu wątroby.

Rysunek: larwa wraz z fragmentem tkanki wątroby.

2. Rodzina: DUepididae

Do rodziny tej należą tasiemce średniej wielkości. Proglotydy z podwójnymi, organami rozmnażania, z dworna otworami płciowymi położonymi z boków. Z tej rodziny tylko jeden gatunek pasoźylujący u zwierząt (ssaki, ptaki) może występować również u człowieka.

58