__Materiały do ćwiczeń z parazytologii_
Zarażenie świerzbpwcem następuje przez bezpośredni kontakt,zwłaszcza wśród osób śpiących razem; rzadziej natomiast za pośrednic twem wspólnie uży wanej poście 1 t'czy ”bi e 1 i z ny. -
ęhpr£bptj^xczpść. Ś wierzbo wiec ludzki wywołuję chorobę skórna zwana świerzbem (sarcop-tQ_siŁjm&ies), zlokalizowaną głównie w okolicy brzucha, piersi, narządów płciowych i na rękach między palcami. U dzieci pasożyt atakuje przeważnie; wszystkie części ciała^Śamice, larwy' nimfy drążące korytarze w skórze i bytując tam, poprzez swe wydzieliny i wydaliny drażnią stale skórę wywołując świąd, co skłania chorego do drapania się i umożliwia powstanie zakażeń bakteryjnych. D.ąiJizynu.Qbjawami święrżbu są: powstawanie na skórze pęcherzyków i strupów oraz ognisk zapiał -J5y?.^-n--W-Prz3^^'H&JCh.m.©..J^C£0,nyęhL świerzb może doprowadzić do rozległych zmian w skórze, upo-śjcdząjąc jej. fizjologiczną funkcję. Skóra chorego, na skutek zaniku podściiMki. tłuszczowej, marszczy się i fałduję.
Wykrywanie. Opijane zmiany patologiczne w skórze oraz wykrycie pod lupą kQryJąrzy„wypel-nionych ciemnym kałem ułatwiają rozpoznanie świerzbu. Ostatecznym potwierdzeniem inwazji jest wydobycie pasożyta ze skóry za pomocą igły, a także pobranie zeskrobin skórnych i badanie otrzymanych obiektów za pomocą mikroskopu.
Zapobieganie świerzbowi polega przede wszystkim na unikaniu bezpośredniego . kontaktu z chorymi oraz przestrzeganiu zasad higieny osobistej.
Preparat: nimfa od strony brzusznej; preparat trwały.
Obserwacja. Pow. 300x lub 600x.(Qiało nimfy tna w zarysie kształt owalny, jest przezroczyste. Ciemniej zabarwione są odnóża oraz przysadki'gębowe ułożone w stożek. Można w nim wyróżnić ILczłonowe nogosłaszczki oraz szczękoczułki - te jednak, jak również hipostom, są w preparacie słabo widoczne.
Przy powiększeniu 600x widzimy jjMy-pdnóży członowanych, których: stopa iest opatrzona ną końcu drygmąjub trzema pazurkami. Dwie pierwsze pary odnóży, które są mocniej zbudowane, kończą się szczecinką; .u obu par tylnych odnóży brak jeszcze szczecinek, co wiążę się z młodocianym stadium oglądanej nimfy (protonimfa), nie zróżnicowanej płciowo. W preparacie widać_dobrze jasnobrązowe zabarwienie ćhitynowych epimerów (tarczek biodrowych) -.są.to...twory.pałeczkowa-te, nieco zakrzywione na końcu, a przy ostatniej parze odnóży w zarysie piszczelowŁąt.e, J|ąp.owiące wzmocnienie stawowo połączonych bioder odnóży z ciałem świerzbowca_Na. powierzchni brzusz-nej występują z rzadką szczecinki. Obniżając delikatnie obiektyw mikroskopu można zobaczyć, poprzez przezroczyste ciało roztocza, powierzchnię grzbietową, która ozdobiona jest poprzecznym prążkowaniem oraz liczniejszymi szczecinkami i krótkimi, niekiedy brodawkowatymi kolcami, zwykle pochylonymi w stronę tylną ciała, śwjerzbowca.
Rysunek: ciało nimfy, z zaznaczeniem i objaśnieniem na rysunku części budowy, które są widoczne w preparacie.
3. Rodzina: Acaridae - Rozkruszkowate (Rozkruszki) f/r 5"
Do rodziny tej należą roztocze wolno żyjące, drobne, długość samic osiąga 0,5-1,0 mm, samców 0,3-0,5 mm; .ciało gładkie......lśniące. U rozknjszkó.w między II a III parą nóg.występuje po
przeczną bruzda, którą dzieli ciało na części zyane..propodosoma..(.eześć. przednia) i hysterosoma (cześć tylna). W tylnej części hysterosomy znajdują się gruczoły.łojowe, których wydzieliną pokrywa kutikulamy pancerz, przez co staje się on lepki. Na ciele występują szęzeIin,y_.uła|onę w po-.przeczne. rzędy - ślad budowy segmentalnej. Ńa końcu odnóży znajdują się przyssawki, ale.bez szy-puł.J§.topa jest zakończona dużym, zagiętym pazurkiem- Dwie pary nóg przednich są skierowane,ku przodowi, pozostałe - ku tyłowi ciała. Rozkruszki nie mają oczu, ani tchawek czy przetchfinek -oddychają całą powierzchnią ciała.
Rozwój. Samice, składają ..jaja w liczbie kilkunastu dziennie, przyklejając je do podłoża (produkty żywnościowe, opakowania). Są_okryte cienką osłonką, dlatego przy małej wilgotności jaja szybko wysychają. Z jaja wylęga się 6-nożna larwa, która żeruje i po zakończeniu rozwoju ulega znieruchomieniu. Ze znieruchomiałych larw wylęgają się 8-nożne nimfy I, zwane protonimfami, z nich większe nimfy
87