g6 bmp

__Materiały do ćwiczeń z parazytologii _

Zarażenie: Postacią inwazyjną jest jajo z larwą po pierwszym linieniu (larwa drugiego stadium) - po ok. 2-3 tygodniach przebywania w glebie. Zarażenie następuje per os za pośrednictwem zanieczyszczonych rąk, pożywienia (głównie surowe niemyte warzywa-z gleby nawożonej fekaliami ludzkimi, np. sałata, rzodkiewka) lub wody pitnej. Grupę największego ryzyka stanowią dzieci, ponieważ bawią się chętnie w piasku, nie przestrzegają zasad higieny i mają słabo rozwinięty układ immunologiczny.

Ogniska glistnicy znajdują się na wsi i na nieskanalizowanych przedmieściach miast.

Niekiedy glisty (i włosogłówkę) określa się mianem geohelminty, ze względu na środowisko, w. którym rozwijają się formy inwazyjne.

Rozwój. Cykl rozwojowy glisty ludzkiej przebiega w jednym żywicielu, ale jest złożony. Uwa-ża się, że żywiciel pośredni został tu zastąpiony migracją larwy w organizmie człowieka.

Złożone przez samicę jaja, wydostające się z kałem żywiciela, zawierajązygotę. W glebie (nawożenie) w ciągu ok. 10 dni następuje bruzdkowanie i gastrulacjŁ. W korzystnych warunkach (temp. 24 - 30°C, odpowiednie stężenie tlenu i wilgotność) rozwija się larwa. Jajo z inwazyjną la-rwą może przebywać w glebie kilka lat. Po połknięciu jaja inwazyjnego larwa opuszcza skorupkę w jelicie cienkim, penetruje jego ścianę i drogą układu krwionośnego trafia poprzez krążenie wątrobowe do prawej części serca i stąd do krążenia płucnego. Larwy dostają się do pęcherzyków płucnych. Wjjłncach^odbywa się ich drugie i trzecie linienie.. Następnie wędrują poprzez oskrzela do tchawicy i przełyku. Stąd po połknięciu trafiają znów do jelita cienkiego, gdzie linieją po raz czwarty, rosną i dojrzewają.,    ____________

Rozwój od zarażenia jajem do wytworzenia jaj przez samicę glisty trwa(8-12 tygodni; Glisty żyją-1-2 lata;

Trawieniu glist w przewodzie pokarmowym żywiciela zapobiega wytwarzanie przez nie anty-ferraentów, jak również odpowiednia budowa wora powłokowo-mięśniowego. Glisty odżywiają się treścią jelita cienkiego, na którą składa się pokarm całkowicie strawiony i rozłożony na aminokwasy, cukryproste i kwasy tłuszczowe.    .    *

Część larw trafia do naczyń dużego krwiobiegu i zabłąkane larwy ulegają otorbieniu w różnych narządach (tzw. guzki robacze).

Samicą składa ponad 200 tys. jaj dziennie, ale tylko nieliczne znajdują odpowiednie: warunki

rozwoju.

Chorobotwórczość. Zarażenie bywa bezobjawowe (nosicielstwo). Objawy glistnicy - (aska-riozą__z ąsęariosis) są zależne od wrażliwości osobniczej: czasami jedna glista może spowodować poważne zmiany alergiczne, podczas gdy u innej osoby występowanie większej liczby glist pozosta-je niezauważalne.. W czasie migracji larw w ciele żywiciela w zasadzie nie obserwujemy objawów

klinicznych, niekiedy (gdy liczba larw jest bardzo duża) może dojść do zapalenie płuc. Zwykle ma

— - — -.......'

miejsce wysokakapzyupfiliiaS

Obecność w jelicie glist, zwłaszcza u dzieci, może powodować zaburzenia w czynności przewodu pokarmowego: niedożywienie, hypowitaminozę, co związane jest z występowaniem zespołu złego wchłaniania (zanik kosmków jelitowych), ą.także z zużywaniem pokarmu ("objadaniem" żywiciela) i witamin przez te pasożyty.

Toksyny glist powodują, głównie u dzieci, objawy ze strony układu nerwowego. Mogą występować alergie. Przy dużej inwazji dochodzi niekiedy do zaczopowania jelita, co stwarza konieczność wykonania zabiegu chirurgicznego.

Groźnym powikłaniem glistnicy jelitowej może być glistnica narządowa, która jest wynikiem nietypowego umiejscowienia się pasożyta pod wpływem pewnych pokarmów, leków oraz toksyn pochodzących od drobnoustrojów, także wysokiej temperatury. Dorosłe glisty opuszczają wówczas właściwe dla nich siedlisko, jakim jest jelito cienkie, przebijają jego ściany i wędrują do przewodów żółciowych, trzustkowego itp., powodując miejscowe odczyny zapalne. Migrujące larwy mogą być również przyczyną miejscowych stanów zapalnych, a także powiększenia wątroby, niekiedy zapalenia płuc.

67