g3 bmp

Materiały do ćwiczeń z parazytologii

występują szczecinki w części środkowej i tylnej głowy oraz na tułowiu. Tuż za okiem znajduje sie czułek 3-członowy, maczugo waty, krótki, położony w zagłębieniu, w preparacie słabo widoczny.

Wśród narządów gębowych rozpoznajemy umieszczoną z przoduj )>arę 4-członowvch głaszczek szczękowych (palpi maxillaris) oraz parę listkowatych, w zarysie trójkątnyn^Łzczęk (maxillaey, następnie pafeAgłaszczek wargowych (palpi labiales), często zasłoniętych biodrem nogi i stąd w preparacie niewidocznych. W skład narządu gębowego wchodzi jeszczź/jriujka, zbudowana z 3-eh elementów ostro zakończonych i brzegiem ząbkowanych. Na brzuszne! krawędzi głowy, w części zwanej"policzkiem (zena) widzimy grzebyk (ctenidium) noszący nazwę policzkowego alho.genal-aego. zhudoatany z J-8 kolców/zeb6w)_ciemno_zabarwionych. Dodatkowy grzebyJk. złożony. .zJril-kunastu kolców znajduje się na tylnym brzegu płytki grzbietowej (pronQtnm.),,p.okr^vająGej.43ijerw-szy segment tui^wją - graębyk_:prenatalny(ryc. 95).

pązurmy:,

Tułów jest 3-^egpaentowy. okrywaj ą go małe płaskie płytki grzbietowe (tergum), boczne (pleu-rae) i brzuszne., (sternum),- pierwsze i trzecie nazywane są też odpowiednio tergitami i sternitami. Z każdego segmentu wyrasta para nógTTtóre są coraz.dłuższe ku tyłowricia^ para odnóży najdłuższych umożliwia owadowi wykonywanie mchów skokowych Wśród członów odnóża wyróżniamy duże spłaszczone biodro, mały' kSarż7"dośó duże owalne udo i spłaszczoną goleń rozszerzającą się stopniowo ku końcowi odpoża^tóBaB^^olgzłgnd^^ż para zakrzywionych ieszczonvch na końcu.ostatniego, członu.

Odwłok, stanowiący naiwiększa,cześ.ćxiałamcldyrjestzbudo.wmiy^J,Q.-ciu.segmenŁów. spośród których 3 ostatnie sa_zmodvfikowane. przvstosowane„do.J&inkcii .płciQvmhJ..wv<telniczvch.Jlóma część odwłoka pokrywajłpłytki grzbietoweTtergify)..dolna -.brzuszne (stemitv),JLa.i6.v z pozostałych siedmiu"segmentów odwłoka, jak równiężjjwa ostatnie segmenty .tułowia..posiadaia parę jrzetchlinek (stigmaej, Kóre Tą widoczne jako małe okrągłe utwory, uszeregowane wzdłuż ciała w pobliżu jego grzbietu, umiej,scowiQn£wpł>4kąch bocznych,(tułó.w) Lgtzbiętpwych^odwłpk).

Rysunek: ciało pchły z objaśnieniem omówionych szczegółów budowy zewnętrznej.

2. Gatunek; Ctenocephalides felis Bouche - Pchła kocia

Pasożyt kosmopolityczny, występuje, podobnie jak pchła psia, głównie w krajach strefy umiarkowanej, także w Polsce. Żyje w sierści kota, psa, atakuje także człowieka.

CTENOCEPHAUOES FELIS

Budowa - bardzo podobna do opisanej poprzednio pchły psiej. Pewne różnice można zauważyć w budowie głowy: u pchły kociej jest ona dłuższa i węższa, u pchły psiej - krótsza i bardziej zaokrąglona. Ponadto gatunki te różnią się grzebykami na głowie: przedni kolec (ząb) grzebyka policzkowego u pchły psiej jest wyraźnie krótszy niż pozostałe kolce, u pchły kociej - nie różni się on wyraźnie długością, (ryc. 96a).

Rozwój podobny do rozwoju pchły psiej.

Znaczenie medyczne. Pchła kocia, podobnie jak w przypadku innych gatunków pcheł, może być przenosicielem pałeczek dżumy lYersinia pestis/, a także riketsji dum endemicznego szczurzego (syn. dur plamisty endemiczny) (Rickettsia typhi). Zarazki dum endemicznego mogą być przenoszone na człowieka przez pchły z chorych kociąt, .które są naturalnym rezerwuarem tych zarazków. Ten gatunek pchły może być żywicielem pośrednim tasiemca Hymenolepis diminuta. W ciele C. felis spotykano też helminty obłe (obleńce) w postaci cyst oraz niektóre pierwotniaki z rodzaju Tiypanosoma i Leptomonas (wg Skrodzkiego).

Ryc. 96a. Głowa pchły psiej ■ i pchły kociej (wg 26.)

104