1109145081

Układy organizmu człowieka

Układy - to narządy ciała ludzkiego, przeznaczone do rozmaitych czynności i wypełniające swe zadania łącząc się w większe lub mniejsze układy.

Układ kostno-stawowy

Układ kostny stanowi rusztowanie całego ustroju, określa jego wielkość, kształt i wytrzymałość. Ponadto kości czaszki, kręgosłup, klatka piersiowa i miednica stanowią osłonę chroniącą zawarte w nich narządy. Układ kostny stanowi cześć bierną narządu ruchu.

Powierzchnia zewnętrzna wszystkich kości pokryta jest zbitą tkanką łączno-okostną. Kość ma zdolność do regeneracji (gojenie się złamań) i dostosowywania się do obciążenia przez zmianę układu beleczek.

W obrębie układu kostnego występują: połączenia ruchome, połączenia ścisłe.

Połączenia ruchome stanowią stawy. Części składowe stawu to:

-    powierzchnie stawowe ( panewka i główka, pokryte chrząstką stawowa),

torebka stawowa złożona z warstwy zewnętrznej (błona włóknista) i warstwy wewnętrznej (błona maziowa),

-    jama stawowa,

krążki śródstawowe i obrąbki stawowe,

-    więzadła wzmacniające torebkę stawowa.

Szkielet stanowi rusztowanie ciała i decyduje o jego wielkości i kształcie. W ciele ludzkim znajduje się 206 kości. Oprócz nich szkielet składa się z chrząstek, stawów i więzadeł oraz szpiku kostnego. Dwie podstawowe części szkieletu to:

-    szkielet osiowy, na który składa się czaszka, kręgosłup, mostek i klatka piersiowa (żebra),

-    szkielet obwodowy to kończyny górne i dolne.

Budowa kości

Kości różnią się wielkością i kształtem, często mają złożoną budowę.

Typowa kość składa się z części korowej, kości gąbczastej i jamy szpikowej.

1.    Część korowa (zbita) to zewnętrzna część kości, która ma bardzo gęstą budowę i dlatego jest bardzo twarda.

2.    Kość gąbczasta stanowi wewnętrzną część kości. Ma budowę podobną do plastra miodu lub przestrzennej siatki.

3.    Jama szpikowa znajduje się w kościach długich.

Kości szkieletu dzielimy na: długie, krótkie, płaskie, różnokształtne, kości pneumatyczne. Powierzchnia kości pokryta jest okostną. Obfituje ona w naczynia krwionośne oraz nerwy i ich zakończenia czuciowe. Usunięcie okostnej powoduje obumieranie i rozpad kości. Szpik kostny - to silnie ukrwiona miękka masa gąbczasta, wypełniająca wnętrze jam szpikowych kości długich oraz małe jamki szpikowe istoty gąbczastej. Szpik czerwony, wypełnia jamki szpikowe istoty gąbczastej kości płaskich : kości czaszki, obojczyka, mostka, żeber, kręgów, kości miednicy i jest właściwym narządem krwiotwórczym; powstają tu krwinki czerwone. Szpik żółty zawarty jest w kościach długich; w razie potrzeby w bardzo krótkim czasie może przekształcić się w szpik czerwony. Stanowi on potężną rezerwę na wypadek konieczności zwiększenia produkcji upostaciowanych elementów krwi.

Rodzaje kości:

-    długie (kończyny),

-    krótkie (nadgarstki, kostki),

-    płaskie (czaszka, żebra, miednica),

-    nieregularne (kręgi, kość krzyżowa, żuchwa).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

14