36 Halina Soczówka, Sylwia Krajewska
runkowanie rachunkowości na otoczenie i przyszłość czyni z niej bardzo ważny instrument w procesie zarządzania podmiotem gospodarczym1.
W prezentowanych w literaturze podejściach interpretacyjnych rachunkowości bardzo często pojawia się termin „system” i dlatego należy zwrócić uwagę na systemowe ujęcie rachunkowości. Termin ten można zdefiniować jako „całość złożoną z części wzajemnie skoordynowanych, które działają wspólnie dla osiągnięcia wiązki celów postawionych przed systemem jako całością”2. Przedstawiona definicja prezentuje kilka istotnych aspektów systemu3:
1) zmierza on do osiągnięcia wiązki celów,
2) jest utworzony z części nazywanych podsystemami, które z kolei mogą być podzielone na mniejsze części,
3) dla osiągnięcia wspólnych celów podsystemy muszą być wzajemnie skoordynowane.
Należy więc zwrócić uwagę, że systemy nie składają się ze zbioru przypadkowych elementów, a ich skuteczność uzależniona jest od tego, czy wszystkie części systemu mogą być zidentyfikowane jako elementy wspólne, ze względu na wspólne cele. Zaprezentowana definicja sugeruje również sekwencję kroków, które następują po sobie w badaniach każdego systemu i składają się na proces badania systemowego4.
Rachunkowość jest zatem nauką, która posiada wszystkie cechy systemu, ma wytyczony podstawowy cel, czyli dostarczanie informacji, oraz wyraźnie określone i wzajemnie ze sobą powiązane elementy (podsystemy). Rachunkowość spełnia również typowe funkcje systemu, obejmujące wejście, przetwarzanie i wyjście5 (rys. 1).
Zaprezentowana koncepcja rachunkowości jako systemu informacyjnego umożliwia sformułowanie następujących wniosków:
1) celem systemu rachunkowości jest dostarczanie informacji, które zaspokajają potrzeby ich użytkowników,
2) pożądane informacje wyjściowe powinny wyznaczać rodzaj danych jako dane wejściowe do przetwarzania w informacje wyjściowe,
3) podczas selekcji danych należy uwzględnić cele systemu rachunkowości6.
M. Bąk, Obszary zainteresowań współczesnej rachunkowości [w:] Historia, współczesność i perspektywy rachunkowości w Polsce, red. S. Sojak, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, 2003, s. 25.
Rachunkowość w controtlingu przedsiębiorstwa, red. E. Nowak, PWE, Warszawa 1996, s. 32.
Ibidem, s. 32.
Ibidem.
Ibidem, s. 35.
Ibidem, s. 36.