Rys. 12. Pompa tłokowa jednostronnego działania2
Pompy wielotłoczkowe składają się z kilku do kilkunastu pojedynczych pomp tłokowych. Mogą one być promieniowe i osiowe. Na rysunku 13 przedstawiono schemat wielotłoczkowej pompy osiowej. Działanie pompy jest następujące. Obracający się po powierzchni prowadzącej tłoczków poz. „3” blok cylindrowy poz. „2”, wywołuje ruch posuwisto-zwrotny tłoczków poz. „1”. Tłoczki poruszając się w prawo wytwarzają podciśnienie (zasysają ciecz), a w lewo nadciśnienie (tłoczą ciecz).
Pompy tłoczkowe cechuje duża równomierność wydajności i ciśnienia, mała masa, możliwość regulacji, smarowanie wszystkich części pompowaną cieczą. Do wad należy zaliczyć ograniczone zastosowanie tylko do cieczy bardzo czystych i posiadających dobre własności smarne. Ponadto pompy te wymagają również precyzji wykonania.
Pompy te stosuje się w hydraulice siłowej jako napędy posuwów obrabiarek, w sterowaniu hydraulicznym.
Rys. 13. Schemat działania wielotłoczkowej pompy osiowej: 1 - tłoczki, 2 - obrotowy blok cy lindrowy. 3 - powierzchnia prowadząca tłoczki
W pompach przeponowych organem roboczym jest elastyczna przepona poruszana za pomocą dźwigni. Przepona zamyka komorę pompy, w którym podobnie jak w pompie tłokowej znajdują się zawory, tłoczny i ssący. Cykliczny nacisk na przeponę kolejno zwiększa i zmniejsza objętość komory i tym samym zasysa i tłoczy ciecz.
2 Wszy stkie rysunki w Poradniku za: Poradnik mechanika. 1. II. Praca zbiorowa: WNT. Warszawa 1988, „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"
18