1437212081

Sławomir Gzell

l. 3.    Potrzeba planów zagospodarowania przestrzennego

Planowanie to bezsprzecznie kreacja, jako że planowanie jest wprost związane z powstawaniem (kreacją) środowiska zbudowanego. Ale kiedy stwierdziliśmy, że miasto to nie tylko forma, porzuciliśmy życie projektanta-twórcy, stając się uczestnikiem procedur planistycznych. Równocześnie planowanie zaczęło być,

m. in., dbałością o wspólny interes ogółu mieszkańców miasta, przewidywaniem wpływu osób prywatnych i ich grup na stan przestrzeni, tworzeniem dostępnej powszechnie bazy informacji dla decyzji podejmowanych przez wszystkie osoby działające w przestrzeni, ochroną potrzeb najsłabszych członków społeczności, aktem politycznym, i jeszcze wieloma innymi rzeczami.

Z dotychczasowych rozważań pamiętamy wszakże, że plan, jako wynik pracy planisty, niezależnie od powyższych określeń, powinien być trójwymiarowym projektem przestrzeni - jeśli chcemy dbać o jej harmonijny rozwój. Powinien też być zapisem akcji doprowadzającej trójwymiarowy projekt do realizacji - jeśli chcemy dbać o realność zamierzeń w przestrzeni. Jest to plan, w którym większą rangę (nie instytucjonalną) zyskują analizy stanu istniejącego, a umiejętności typu architektonicznego są uzupełniane przez wiedzę z zakresu nauk społecznych i ekonomii. Wydaje się, że taki model planu spełnia wszystkie (być może) oczekiwania. Oznacza on raczej rozwój jakościowy niż ilościowy, wykorzystanie istniejących zasobów we wszystkich zakresach gospodarki przestrzennej, nadanie szczególnego znaczenia terenom wartym ochrony z różnych względów, zwiększenie udziału społeczności lokalnych w gospodarowaniu przestrzenią. Taki plan nie będzie zakładał rozwoju obszaru ponad jego możliwości.

Opinię tę potwierdza Nowa Karta Ateńska (w obu wersjach, z 1998 i 2003 roku), przygotowana przez Europejską Radę Urbanistów (ECTP)¹, nawiązująca do holistycznego patrzenia na problemy planowania i integracji różnych jego poziomów. Stąd wniosek, że projektowanie urbanistyczne powinno pojawiać się zawsze razem z planowaniem miejscowym i na każdym szczeblu planowania.

1.4. Potrzeba strategii budowy miast

Miasta budowane tak jak wyżej opisano podtrzymywać będą obraz Miasta Europejskiego. Obraz ten pomagać będzie Europie w konkurencyjnej walce z innymi kontynentami. Więcej, poprzez wpływ tego obrazu na miasta na innych kontynentach, osiągać możemy znaczne zyski. Czy taki fenomen może zaistnieć? Doświadczenia choćby amerykańskiego Nowego Urbanizmu wskazują na odpowiedź „tak”. Można nawet powiedzieć, że jest dość modne w wielu częściach świata takie kształtowanie przestrzeni publicznych, aby przypominały obrazy z Miasta

9

1

European Council of Town Planners.