Przykładowy konspekt lekcji - gimnazjum
1. Temat lekcji: Kromka, skibka, pajda, czyli w każdym regionie inaczej. Barwy naszego lokalnego języka
2. Treści nauczania:
Próba podjęcia zagadnienia: czy język, używany przez mieszkańców Kwidzyna różni się od języka w różnych regionach kraju? Zrozumienie zjawiska procesowości języka, wyczulenie na zmiany, które w nim zachodzą. Zrozumienie, że wiele zwrotów, używanych przez nas na co dzień to wyrazy „przywiezione” przez naszych przodków z różnych stron kraju. Zróżnicowanie i przemieszanie zwrotów może być dobrym przykładem w budowaniu „mapy rodów kwidzyńskich”.
3. Cele operacyjne (po zakończonej lekcji uczeń potrafi):
Rozumie zjawisko procesowości języka, potrafi zdefiniować pojęcia: dialekt i gwara, potrafi uświadomić sobie zróżnicowanie współczesnej polszczyzny, umie dostrzec charakterystyczne cechy języka, używanego przez kwidzyniaków
4. Metody i formy pracy: praca indywidualna ucznia oraz praca w grupach, eksperyment, burza mózgów, dyskusja panelowa
5. Środki dydaktyczne: brystol, gazety, kolorowe karteczki, rysunki, lista neologizmów frazeologicznych
6. Przebieg lekcji:
Po powitaniu i krótkim wyjaśnieniu czego dotyczyć będą zajęcia, nauczyciel rozpoczyna od przeprowadzenia eksperymentu:
Na tablicy szkolnej, która jest tablicą magnetyczną nauczyciel przypina kolorowe kartki z nazwami regionów, z których pochodzą przodkowie uczniów. Nazwy podają sami uczniowie, co będzie dodatkowym elementem rekapitulacji. Na tablicy powinno znaleźć się po kilka karteczek każdego koloru, np. kilka zielonych, kilka niebieskich, kilka czerwonych (w zależności od ilości regionów, które podadzą uczniowie). Jeśli lekcja związana z pochodzeniem kwidzyńskich rodów odbyła się wcześniej, to pytać należy na zasadzie powtórki i przypomnienia, jeśli nie było takich zajęć, nauczyciel prosi o podanie, skąd pochodzą dziadkowie poszczególnych uczniów. Jeśli podanie takiej informacji nastręcza trudności, można pytać ogólnie o rejony, z jakich przybywali nowi osadnicy w 1945 roku.
Następnie nauczyciel pyta, czy poszczególne rodziny, które przywiozły ze sobą swoje tradycje i zwyczaje, zawsze pozostały „wierne” swojemu pochodzeniu i swoim tradycjom (chodzi o to, aby uczniowie podali, że pomiędzy ludźmi następuje więź, nawiązują się nowe kontakty, przyjaźnie, ludzie spędzają ze sobą wspólnie czas, a także zawierają np. związki małżeńskie, z których także rodzi się potomstwo. Nauczyciel cały czas odpowiednio „modeluje” dyskusję.