2210689406

Jarosław Zieliński

Współczesne systemy polityczne

System polityczny może być rozumiany jako podstawowe struktury władz państwowych oraz główne zasady polityczne i prawne; jako ogół instytucji, za pośrednictwem których podejmowane są decyzje polityczne.

Elementami systemu politycznego są instytucje władzy państwowej i partie polityczne, a także ich funkcje i sieć powiązań między nimi oraz normy regulujące ich aktywność: konstytucja i ważniejsze ustawy, takie jak ustawa o partiach politycznych czy prawo wyborcze. Sporą rolę odgrywają tu partie polityczne i system partyjny, określane jako podsystem partii politycznych. Innym często wyróżnianym podsystemem jest podsystem instytucji władzy

Tak również może być rozumiany ustrój polityczny, zwykle jednak system polityczny jest rozumiany jako pojecie szersze niż ustrój polityczny, czy reżim polityczny.

Bliskim pojęciem jest reżim polityczny, rozumiany jako specyficzna formą organizacji politycznej, układ formalnych i nieformalnych zasad i mechanizmów regulujących funkcjonowanie władzy politycznej oraz jej powiązania ze społeczeństwem. Wyróżnia się reżimy demokratyczne i niedemokratyczne, a wśród tych ostatnich autorytarne i totalitarne.

Instytucja polityczna może być rozumiana jako zespół osób biorących udział w życiu politycznym (w tym rozumieniu - parlament) lub jako zespół norm prawnych odnoszących się do działania politycznego (referendum).

Podział systemów politycznych

Współczesne systemy polityczne są klasyfikowane według wielu różnych kryteriów, z których najważniejsze to:

•    charakter głowy państwa (monarchie i republiki).

•    zależności między głową państwa a szefem rządu (systemy prezydialne i parlamentarne),

•    relacje między władzą ustawodawczą a wykonawczą (systemy parlamentarne, prezydenckie, parlamentamo-prezydenckie, parlamentarno-komitetowe)

•    charakter reżimu politycznego (państwa demokratycznie i niedemokratyczne).