Prawo samorządu terytorialnego
POJ
CIE I ISTOTA SAMORZ
DU TERYTORIALNEGO
1. Samorząd -
- w znaczeniu politycznym - honorowe uczestnictwo osób fizycznych w
wykonywaniu określonych zadań państwowych
- w znaczeniu prawnym-
- ma zawsze charakter korporacji (związek osób fizycznych)
- korporacja osób fizycznych działająca na zasadzie decentralizacji,
wykonująca zadania ze sfery administracji publicznej
- wykonywanie zadań adm. publ. w sposób zdecydowany i na własną
odpowiedzialność przez określone w stosunku do państwa podmioty,
które w zakresie wykonywania swoich zadań nie są poddane żadnej
ingerencji państwowej.
2. pośrednia administracja państwowa:
- administracja nie jest pełniona przez bezpośrednie organy państwowe,
lecz przez samodzielne, tzn. zdolne do działań prawnych podmioty,
administrujące zadaniami państwowymi]
- administracja taka jest zdecentralizowana
- stoi poza ciągiem instancyjnym bezpośrednich organów państwowych
3. Światowa Deklaracja Samorządu Lokalnego - uchwalona na 27
Światowym Kongresie Międzynarodowego Związku Władz Lokalnych, w
dnia 22-26 września 1985 r. w Rio de Janeiro - stanowi zbiór zasad,
w/g których ma działać samorząd terytorialny.
4. Europejska Karta Samorządu Terytorialnego - uchwalona 15
paz
dziernika 1985 r. w Strasburgu - Polska ratyfikowała tę umowę
międzynarodową.
5. Elementy definiujące samorząd terytorialny:
- podmiot
- przedmiot
- zadania
- nadzór
"co jest państwowe nie może być samorządowe, a to co jest samorządowe
nie może być państwowe" - zasada kardynalna
PODMIOT SAMORZ
DU
I podmiot samorządu - tworzy społeczność lokalna zamieszkała na
danym terenie, zorganizowana w terytorialny związek samorządowy
(związek mieszkańców danego obszaru)
- każdy członek jest członkiem samorządu terytorialnego w miejscu jego
zamieszkania stałego z mocą samego prawa (nie zależy od aktywności
człowieka)
- aktywność członka we wspólnocie jest dobrowolna.
- upodmiotowienie dokonywane jest przez państwo w celu realizacji jego
zadań
II interes lokalny -
- uznanie odrębności prawnej interesu lokalnego i przyznanie swobody
realizacji i ochrony tego interesu
- społeczność lokalna (wspólnota) - gmina, powiat
- społeczność regionalna (wspólnota) - województwo
III Decentralizacji:
- prawne zapewnienie organom niższego stopnia w strukturze
organizacyjnej względnej samodzielności w stosunku do organów
wyższych
- nadzór nad organami zdecentralizowanymi odbywa się przy użyciu
środków wyraz
nie określonych przez ustawę i dozwolonych w danej,
konkretnej sytuacji,
- samodzielność jest bezwzględna tylko w ramach prawa i do granic tym
prawem określonych
IV Organizacja:
- cechą konstytutywną sam. teryt. powoływanie w drodze wyborców
organów kolegialnych, które w sposób bezpośredni, wykonują zadania
nałożone na związek
V Osobowość prawna samorządu:
- publicznoprawna -
- możliwość rozwiązywania stosunków prawnych z organami państwa
- możliwość stosowania władztwa administracyjnego,
- prywatnoprawna
- swobody dysponowania mieniem we własnym imieniu
- uczestnictwo w obrocie gospodarczym jak inne podmioty gospodarcze
- posiadanie własnego majątku, samodzielny zarząd nim, zaciąganie
zobowiązań
- może pozywać i może być pozywany
VI podmiot sam. teryt. - jednostka o charakterze korporacyjnym,
wyposażona w osobowość prawną o charakterze publicznym i prywatnym,
wypełniająca poprzez wyłonione w drodze wyborów organy zadania
administr.
PRZEDMIOT SAMORZ
DU TERYTORIALNEGO
- przed sam. -wykonywanie admi. publicznej w wyznaczonym zakresie
I Zasada subsydiarności:
- zasada podziału władzy od dołu do góry
-nigdy nie należy powierzać jednostce większej tego, co może zrobić
również wydz. jednostka mniejsza
- zasada prakseologiczna - oparta o kryterium efektywności działania.
ZADANIA SAMORZ
DU TERYTORIALNEGO
1. Zadania własne:
- wykonywanie samodzielnie, bez możliwości nieograniczonej
(merytorycznej) ingerencji organów państwowych
- ingerencja dopuszczalna jedynie w formie nadzoru określonego
normatywnie, polegająca na korygowaniu działań niezgodnych z
prawem
2. Zadania zlecone:
- polegają merytorycznej ingerencji za pośrednictwem wytycznych org.
państwowych.
NADZÓR NAD SAMORZ
DEM TERYTORIALNYM
1. nadzór prawny:
- ograniczony do zadań własnych samorządu
- celem ustalenie, czy działalność gminy odpowiada normom prawa
pozytywnego
2. nadzór celowościowy:
http://notatek.pl/prawo-samorzadu-terytorialnego-historia?notatka
- dotyczy zadań zleconych
- badanie aspektów celowości zachowań samorządu (także zgodności z
wytycznymi)
w/g Konstytucji (akt 171) powinien być stosowany jedynie nadzór prawny
nad samorządem)
SAMORZ
D A AUTONOMIA
- samorząd nie jest i nie może być organizacją autonomiczną
- wykonując adm. państwową na zasadzie decentralizacji jego
powiązania z państwem są bardzo silne
-państwo za pośrednictwem swoich organów może wpływać na
działalność samorządu (chociaż tylko w zakresie ściśle określonym
prawem)
- instrumenty oddziaływania o charakterze finansowym - subwencji,
pożyczki rządowe dotacje celowe
KSZTAA
T ORAZ FUNKCJONOWANIE POLSKIEJ ADMINISTRACJI
TERENOWEJ W LATACH 1918-1939
ORGANY ADMINISTRACJI RZ
DOWEJ O KOMPETENCJACH
OGÓLNYCH
1918 - odzyskanie niepodległości
- ścieranie się koncepcji prawicowych i lewicowych
- koncepcja kompromisowa - adm. terenowa powierzona organom
adm. rządowej o kompetencjach ogólnych (tj. wojewodom i starostom),
powołując jednocześnie system organów samorządu terytorialnego
1918-1928 - unifikacja ustawodawstwa (ujednolicenie)
1919 - rozporządzenie z dnia 28 sierpnia 1919 r. o tymczasowej
organizacji powiatowych władz adminsitracyjnych I instancji na
obszarze byłego zaboru rosyjskiego
- powołanie starosty - przyznano mu władzę administracyjną I instancji
- funkcje koordynacyjne nad org. adm. wojskowej, sądowej, kolejowej,
pocztowo-telegraficznej, skarbowej, szkolnej oraz urzędów ziemskich.
1919 - ustawa tymczasowa z dnia 2 sierpnia 1919 r. o organizacji
władz admin. II instancji
- tworzenie województw i powołanie wojewodów
1921 - Konstytucja Marcowa z dnia 17 marca 1921
1928 - rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 19 stycznia 1928 r. o
organizacji i zakresie działania władz administracji ogólnej:
Władze administracji ogólnej:
- wojewodowie i komisarz rządu na m. st. Warszawę