TERESA LEWKOWICZ-MOSIEJ
W LECZENIU CHORÓB CYWI LIZACYJ NYC H
ZYSK I S-KA
WYDAWNICTWO
&'
166
W lecznictwie używa się języczkowatych kwiatów nagietka (Calendulaeflos) oraz koszyczków kwiatowych (Calendulae antho-dium) odmian pomarańczowych, które zawierają saponiny, pochodne kwasu oleanolowego (kalendulozydy A i B), alkohole triterpenowe (między innymi kalenduladiol) oraz karotenoidy, fitosterole, olejek eteryczny, żywice, kwasy organiczne, poliace-tyleny (między innymi kalendulapolien), seskwiterpeny (między innymi kalendynę), pochodne fenolowe, cukry i związki mineralne.
Wyciągi z kwiatów pobudzają czynności wydzielnicze żołądka, działają rozkurczowo na przewód pokarmowy i drogi żółciowe oraz odtruwająco (wiążą substancje toksyczne). Zaleca się je przy dolegliwościach wątroby, w stanach zapalnych dróg żółciowych, przy owrzodzeniach żołądka i dwunastnicy, przy wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego, a pomocniczo również w chorobach nowotworowych przewodu pokarmowego.
W wielu dawnych księgach zielarskich wymieniano nagietek jako lek przeciwnow'otw'orowy. Stosowano go w formie kompresów, maści, kataplazmów, naparów' na mleku lub wyciągu na occie przy raku żołądka, macicy, sutków, odbytu i skóry. Używano również w postaci kwitnącego ziela pod nazwTą Herba cancri. Nie-dawmo przeprowadzone badania potwierdziły te doświadczenia i dostarczyły dowodów', że kwiaty nagietka zwiększają ogólną odporność organizmu i zdolność przeciwstawienia się inwazji drobnoustrojów chorobotwórczych. Zawarte w nich saponiny trójterpenowe mają budowę zbliżoną do saponin korzenia słynnego żeń-szenia, aralii mandżurskiej i eleuterokoka kolczastego - znanych leków wzmacniających z Dalekiego Wschodu. Z tych względów zaleca się je w stanach przednowotworowych,
a zwłaszcza jako środek zapobiegający ra! owrzodzeń żołądka i jelit oraz blizn p operacyjnych.
Napar nagietkf kwdatów' lub z szklanką wrz?
napar z nagietka
przykryciem r pije się go 3 godzinę prze
NAWŁOĆ POSPOLITA
Nawłoć pospolita, nawloć z wy*
L., ang .(joldeurod, niem. Goldr żącą do rodziny astrowatych Zachodniej, w zachodniej i i północnej Afryce. W Polsc zarośli, brzegów lasów i z nych sadzi się w parkach i W lecznictwie stosuje virgaureae herba). Zawie nowe, związki diterpem fenolowy - lejokarpozy-polisacharydy o chara!
Flaw^onoidy, sapo? dujące się w zielu dz
ZIOŁA W LECZENIU CHOROB CYWILIZACYJNYCH PRZEGLĄD ROŚLIN LECZNI