2740389200

18 Sprawozdanie zegzaminu maturalnego 2015 i problematyki Pana Tadeusza - jednego z kilku dziel wymienionych w podstawie programowej jako lektura obowiązkowa.

Zadanie 3. polegało na napisaniu wypracowania na jeden z dwóch danych do wyboru tematów oraz sprawdzało zarówno opanowanie umiejętności analizy i interpretacji podanego tekstu literackiego, jak i tworzenia własnego tekstu. Temat 1. zawierał polecenie napisania rozprawki będącej rozwiązaniem problemu związanego z fragmentem powieści Bolesława Prusa Lalka, stanowiącej lekturę obowiązkową, temat 2. wymagał przedstawienia oraz uzasadnienia własnej koncepcji interpretacji wiersza angielskiej poetki Elizabeth Bishop.

Wypracowanie, zarówno w formie rozprawki, jak i w formie interpretacji, powinno stanowić dłuższą wypowiedź argumentacyjną: adekwatną pod względem treściowym, logicznie spójną, poprawną merytorycznie, zgodną z podstawowymi zasadami kompozycji, stosowną i funkcjonalną pod w zględem stylistycznym, poprawną pod w zględem języka i zapisu.

Wypracowania liczące mniej niż 250 słów były oceniane jedynie pod względem treści, natomiast za kompozycję oraz styl i język wypowiedzi przyznaw'ano 0 punktów. W całości na 0 punktów oceniano prace niemające charakteru argumcntacyjnego (pozbawione stanowiska wobec problemu lub koncepcji interpretacyjnej, np. będące streszczeniem tekstu, biografią autora, rozwijające myśli niezwiązane z poleceniem) oraz zaw ierające kardynalne błędy rzeczowe, św iadczące o nieznajomości tekstu kultury lub kontekstu interpretacyjnego, do którego odwołuje się zdający.

Wymagania dotyczące wypracowania maturalnego w obu formach były takie same w zakresie poprawności rzeczowej, spójności lokalnej (wewnątrz akapitu), stylu, języka i zapisu. Różniły się nieznacznie w zakresie kompozycji, a zasadniczo w zakresie treści wypowiedzi: przedstawienia stanowiska wobec problemu (rozprawka) lub koncepcji odczytania utworu (interpretacja), a także sformułowania uzasadnienia (obie formy). Te wymagania, a także poziom ich spełnienia przez tegorocznych maturzystów', zostaną omówione na przykładach prac stanowiących realizacje każdego z tematów wypracowania.

Temat 1. Wolna wola człowieka czy siły od niego niezależne - co przede wszystkim decyduje

0 ludzkim losie? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do podanego fragmentu Lalki, całego utworu Bolesława Prusa oraz innego tekstu kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250 słów.

Wymagania i sposób oceniania

Zadaniem maturzysty było napisanie rozprawki polegającej na wielostronnym rozważeniu podanego problemu, związanego z załączonym fragmentem tekstu (rozmyślania Wokulskiego na temat dziejowego fatalizmu wpływającego na kształt Paryża niezależnie od indywidualnych celów

1    wysiłków ludzkich). Od zdającego wymagało to zarówno zrozumienia ujęcia problemu zawartego w załączonym tekście literackim, jak i przedstawienia własnej propozy cji rozwiązania tego problemu oraz jej uzasadnienia.

Stanowisko adekwatne wobec problemu powinno być udaną próbą rozwiązania problemu przez zdającego. Nie musiało być ono sformułowane we wstępie lub zakończeniu jako teza czy' hipoteza stanowiąca rozstrzygnięcie pytania zawartego w temacie, lecz mogło wynikać z całej wypowiedzi. Maturzysta mógł się przy tym zgodzić z propozycją rozwiązania problemu zawartą w załączonym tekście (o ludzkim losie decydują siły niezależne), nie zgodzić się z nią (decyduje wolna wola) lub zachować postawę ambiwalentną wobec istoty problemu. Stanowisko częściowo adekwatne wobec problemu świadczy o niepełnym zrozumieniu problemu lub niepełnym zrozumieniu tekstu.

Trafne uzasadnienie stanowiska musiało zawierać logicznie poprawne argumenty' za przyjętym rozwiązaniem problemu poparte przykładami zaczerpniętymi z tekstów kultury. Argumentacja pow inna być budowana zarówno na podstawie wniosków z analizy podanego fragmentu powieści Prusa, jak i w odwołaniu do całego utworu, stanowiącego lekturę obowiązkową, a także do wybranego tekstu kultury (uzasadnienie szerokie). Uzasadnienie pogłębione oznaczało wnikliwe odniesienie się do wszystkich elementów' określonych w poleceniu.