3236691813

Najbardziej ogólnie bezpieczeństwo dzielimy według następujących kryteriów:

1)    podmiotowego: bezpieczeństwo narodowe i bezpieczeństwo międzynarodowe;

2)    przedmiotowego: bezpieczeństwo polityczne, wojskowe, gospodarcze, społeczne, kulturowe, ideologiczne, ekologiczne, informacyjne;

3)    przestrzennego: bezpieczeństwo lokalne, subregionalne, regionalne, ponadregionalne i globalne;

4)    czasu: stan bezpieczeństwa i proces bezpieczeństwa;

5)    sposobu organizowania: indywidualne (unilaterialne) - hegemonizm mocarstwowy, izolacjonizm, neutralność, niezaangażowanie, sojusze (system blokowy), system bezpieczeństwa kooperacyjnego, system bezpieczeństwa zbiorowego.

Bezpieczeństwo narodowe jest często utożsamiane z bezpieczeństwem państwa, ponieważ wywodzi się z egzystencjalnych potrzeb ludzkich społeczności zorganizowanych w państwa. W tradycyjnym ujęciu kładzie się naciska na zewnętrzne zagrożenia, jednak równie ważne jest zapewnienie bezpieczeństwa wewnętrznego. Zapewnienie bezpieczeństwa narodowego jest naczelnym zadaniem polityki zagranicznej państwa, zaś celem narodowej polityki bezpieczeństwa - ochrona państwa i społeczeństwa przed zagrożeniami płynącymi z zewnątrz. Bezpieczeństwo narodowe ma za zadanie chronić wewnętrzne wartości każdego społeczeństwa i państwa. Według amerykańskiej szkoły realizmu politycznego bezpieczeństwo narodowe jest jednym z interesów narodowych (kategoria naczelna w tej doktrynie); utożsamiane jest nawet z przetrwaniem państwa i narodu, czyli ochroną integralności terytorialnej i niezależności politycznej. Oprócz przetrwania bezpieczeństwo chroni także takie wartości, jak: suwerenność, niezawisłość państwa, przeżycie ludności, system społeczno-gospodarczy, panującą ideologię, prestiż państwa w środowisku międzynarodowym, interesy własnych obywateli za granicą, postęp gospodarczy, standard życia ludności. W chronionych przez bezpieczeństwo narodowe wartościach może wyróżnić cztery podstawowe: przetrwanie (dla tej wartości społeczeństwa są skłonne w określonych sytuacjach poświęcić inne), integralność terytorialną, niezależność polityczną, jakość życia.

Poszczególne państwa decydują indywidualnie, jakie wartości powinny być chronione w ramach narodowej polityki bezpieczeństwa, następnie zaś wybierają odpowiednie środki do realizacji tego celu. Ich dobór zależy od rodzaju i wielkości zagrożeń oraz możliwości państwa, jego koncepcji polityki bezpieczeństwa i polityki zagranicznej.

Środki polityki bezpieczeństwa dzielimy na:

1)    podejmowane w ramach funkcji wewnętrznej państwa - wzmacniające siły wojskowe i gospodarcze, ulepszające i stabilizujące system społeczno-polityczny;

2)    realizowane w ramach funkcji zewnętrznej państwa.

Literatura:

Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe u schyłku XXwieku, red. D.B. Bobrow, E. Haliżak, R. Zięba, Część I, Nowe podejście do problematyki bezpieczeństwa, Warszawa 1997.

Jemioło T., Malak K., Bezpieczeństwo zewnętrzne RP, Warszawa 2002.

Stańczyk J., Współcześnie pojmowanie bezpieczeństwa, Warszawa 1996,

Zięba R., Instytucjonalizacja bezpieczeństwa europejś\ót go, Warszawa 2001.

15