280 Piotr Stępniak
Badanie przy pomocy testu chi-kwadrat wykazało przy tym zależność statystycznie istotną pomiędzy przynależnością do podgrup: badanych młodocianych oraz odbywających karę pozbawienia wolności po raz pierwszy a wskazywaniem jako informatora o systemie wychowawcy więziennego bądź psychologa: X =6,95; df=2; p<0,05; % =5,99. Siła tej zależności statystycznej jest jednak bardzo słaba: C =0,20.
Podjęcie przez osoby objęte badaniem decyzji o odbywaniu kary w systemie programowanego oddziaływania wymagało jednak pewnego czasu. Zależał on z kolei od czasokresu pomiędzy ich osadzeniem w zakładzie karnym a przedstawieniem im propozycji objęcia systemem programowanego oddziaływania Warto podkreślić, że z uwagi na konieczność prawidłowej organizacji wykonywania kary pozbawienia wolności, w szczególności zaś ustalenia potrzeb w zakresie oddziaływania penitencjarnego, złożenie oferty resocjalizacyjnej powinno nastąpić niezwłocznie po przyjęciu skazanych do określonego zakładu karnego i dokonaniu ich klasyfikacji. Jeśli skazani posiadają indywidualny program oddziaływań, a dzieje się tak np. w przypadku skazanych przeniesionych z innych zakładów karnych, to w trakcie odbywania kary należy go tylko modyfikować, zgodnie z postępami lub regresem w procesie ich resocjalizacji. Nie ma zatem potrzeby niezwłocznego informowania o programie jako takim. Jeśli natomiast skazani pierwszy raz odbywają karę pozbawienia wolności, to należy w jak najkrótszym czasie od przybycia do jednostki penitencjarnej poinformować ich o zasadach kierowania do poszczególnych systemów odbywania kary oraz o obowiązkach i uprawnieniach wynikających z wykonywania indywidualnego programu oddziaływania oraz rozbudzać wolę współdziałania w dążeniu do poprawy moralnej.
Warto zatem przeanalizować, w jakim czasie od przyjęcia do zakładu informowano skazanych z grupy objętej badaniem o możliwości objęcia systemem programowanego oddziaływania. Okres ten wskazuje tabela nr 5.
Jak wynika z tabeli, zdecydowana większość badanych otrzymywała propozycję przystąpienia do systemu programowanego oddziaływania w okresie od 2 tygodni do 1 miesiąca od chwili przyjęcia do zakładu karnego (średnio w całej badanej grupie -61,11%). Jest to więc okres stosunkowo długi. Jeśli jednak wziąć pod uwagę konieczność wcześniejszego przeprowadzenia badań osobopoznaw-czych, koniecznych do podjęcia decyzji kwalifikującej do odpowiedniej podgrupy osadzonych, wydania decyzji o kwalifikacji, taka jego długość uzasadniona jest procedurą programowania pracy penitencjarnej. Kształtuje się jednak ze szkodą dla oddziaływań wychowawczych, bowiem, jak widać, podejmowane są one
261 Niewiadomska, Osobowościowe uwarunkowania skuteczności kary pozbawienia wolności, Lublin 2007, s. 177.