4130653746

114 Z ŻYCIA SBP

List do Premiera Rządu RP

Pan Jan Krzysztof BIELECKI Premier Rządu RP

Wielce Szanowny panie Premierze

Zwracamy się do Pana w chwili, gdy w przekonaniu całej naszej zbiorowości — waży się przyszłość bibliotek w Polsce; gdy coraz bardziej dojrzewa konieczność jasnego rozstrzygnięcia, jakie ma być ich miejsce w procesie reform, w życiu kulturalnym narodu, a także w systemie prawnym.

Przedkładając Panu niniejsze słowa, nie czynimy tego bezpodstawnie. Naszą wolą jest życzliwe zwrócenie uwagi na istotne dla nas sprawy oraz pomoc w znalezieniu najrozsądniejszych rozstrzygnięć.

Jesteśmy zdania, że podobnie jak inne dziedziny kultury, również system biblioteczny powinien zostać zreformowany. Stare schematy nie odpowiadają obecnym i dającym się przewidzieć potrzebom. Nie możemy utrzymywać sieci bibliotek w jej dawnym kształcie. Słabe, źle działające, rozproszone placówki, muszą być zastąpione bardziej zintegrowanym systemem bibliotek nowoczesnych, w myśl dewizy: oszczędnie, ale lepiej i skuteczniej.

Koniecznością chwili jest umacnianie racjonalnego przekonania, że tak jak w każdym wysoko zorganizowanym społeczeństwie, również i w Polsce sieć bibliotek musi stać się ważnym elementem systemu informacji. Proces dokonujących się reform wymaga takiego twórczego podejścia do bibliotek, które zwiększy ich użyteczność społeczną. Tylko wtedy biblioteki będą tworzyć infrastrukturę postępu, jedną z form infrastruktury rozwoju kraju. Bez dostępu do piśmiennictwa światowego, bez nowoczesnej myśli gromadzonej w zbiorach bibliotecznych jest to niemożliwe. Tak organizują swoją służbę informacyjno—biblioteczną wszystkie liczące się dziś cywilizacyjne państwa.

Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich już od dłuższego czasu głośno i wyraźnie przedstawia swe stanowisko w najważniejszych dla środowiska sprawach: głównie wobec ustawy o bibliotekach i projektowanej ustawy o działalności kulturalnej. Uważaliśmy i uważamy, że w gruntownie przebudowywanych warunkach społeczno-gospodarczych dotychczasowa ustawa o bibliotekach nie pozwala na skuteczną regulację naszych praw i obowiązków. Przygotowujemy zatem jej nowy, zainspirowany społeczną inicjatywą projekt. Poddamy go publicznemu osądowi i dyskusji.

Zważmy, że powstanie nowych instytucji, zwłaszcza samorządowych, wprowadza nowe, inne relacje bibliotek wobec organów władczych, zmienia ich kompetencje i uprawnienia, określa też i wyróżnia ich poszczególne kategorie. Zbieramy już pierwsze doświadczenia tych podziałów. Nie są one najlepsze, szczególnie tam, gdzie mecenat samorządowy nieskutecznie zastąpił dotychczasowe formy zabezpieczenia państwowego. Ograniczenie środków materialno-finansowych, a w ślad za tym osłabienie funkcji bibliotek polskich, jest tego potwierdzeniem.

Obecny stan umacnia nas w przekonaniu, że trzeba dokonać również znacznych korekt i racjonalizacji prawnych, dających normatywną podstawę dla tak formułowanych celów. Proponowane zmiany powinny dotyczyć w pierwszej kolejności precyzyjnego określenia uprawnień organów administracji państwowej i samorządów wobec bibliotek. Pochodną tego jest konieczność dostosowania pracy bibliotek do nowych wymagań i okoliczności. Tymczasem normatywna spójność poszczególnych aktów prawnych, obowiązujących w bibliotekarstwie polskim, ciągle czeka na właściwe rozwiązania. Stowarzyszenie gotowe jest przedłożyć w tym zakresie odpowiednie propozycje i liczy na ich rozpatrzenie.

Nadal stoimy przed trudnym zadaniem ochrony podstaw materialnych funkcjonowania bibliotek i naszego zawodu. Rozumiejąc i doceniając dotychczasowe wysiłki organów administracyjnych i ustawodawczych, uważamy, iż system biblioteczny powinien w dalszym ciągu pozostawać w ścisłym związku z budżetem państwa. Nie ma dziś w Polsce realnej siły ekonomicznej zdolnej skutecznie zastąpić mecenat państwowy nad kulturą, a w tym i nad bibliotekami Respektując otaczające nas realia, popieramy stanowisko stwierdzające, że kultura nie może być poddana wyłącznie prawom rynku i komercji Doceniamy zabiegi na rzecz