4130653838

60 SPRAWOZDANIA

zawodu może różnić się w zależności od regionów i krajów, ponieważ biblioteki i bibliotekarze działają w różnych warunkach społecznych, gospodarczych i politycznych. Istnieją jednak problemy wspólne dla wszystkich uprawiających zawód i wszystkich instytucji. Polityka długofalowa IFLA jest skoncentrowana wokół tych problemów, bierze jednak pod uwagę różne drogi postępowania, obrane w zależności od warunków lokalnych.

Celem niniejszego dokumentu jest wyliczenie zadań objętych tą polityką.

2. Rola bibliotek

Biblioteki, które grają główną rolę w dziedzinie informacji, były świadkami wielkich zmian w ciągu dwudziestu ostatnich lat. Informacja stała się jednym z kluczowych elementów współczesnego życia społecznego i gospodarczego. Wzrastająca potęga przemysłu informacyjnego, w tym wydawców i pośredników specjalizujących się w przetwarzaniu informacji i dostarczaniu dokumentów, a także zastosowanie nowoczesnych technologii informacyjnych i środków telekomunikacyjnych stworzyły nowe otoczenie informacyjne. W tym otoczeniu biblioteka jest tylko jednym z wielu partnerów uczestniczących w łańcuchu przekazywania informacji. Biblioteki powinny oferować wszystkich swym użytkownikom możliwość dostępu do swych zbiorów środkami, tradycyjnymi lub elektronicznymi i powinny zatem pozostać najważniejszym źródłem informacji.

Biblioteki grają jednocześnie ważną rolę w społeczeństwie jako instytucje kulturalne i oświatowe oraz jako ośrodki promocji czytelnictwa powszechnego. IFLA uważa, że książki i biblioteki, a także ukształtowane nawyki czytelnicze przyczyniają się do polepszenia stosunków międzynarodowych; znajdują się one u podstaw przestrzegania pokoju, praw człowieka, walki z analfabetyzmem, wolności myśli i lepszych warunków życia wszystkich narodów.

3. Problemy polityki ogólnej

Obserwacja warunków uprawiania zawodu bibliotekarza na całym świecie, a także tendencji, które zapowiadają ewolucję charakteru i funkcji bibliotek w nadchodzących dziesięcioleciach, pozwoliły sporządzić wykaz pytań, na które można odpowiedzieć tylko na podstawie pewnej polityki ogólnej. Pytania te dotyczą:

—    roli bibliotek w kulturalnym i społecznym wymiarze funkcjonowania społeczeństwa, włącznie z ich zadaniami w walce z analfabetyzmem;

—    konkretyzacji i ochrony prawa każdego człowieka do dostępu do informacji, jakiej potrzebuje;

—    umocnienia zdolności każdego człowieka do podejmowania decyzji dojrzałych i przemyślanych;

—    rozwoju bibliotek w celu przerzucenia mostu nad przepaścią oddzielającą tych, którzy panują nad informacją, od tych, którzy są jej pozbawieni;

—    wolności intelektualnej, włącznie z ochroną zbiorów bibliotek i ich personelu przed cenzurą;

—    rozwoju światowego rynku informacji i uznania informacji za produkt;

—    poprawy statusu zawodu, która to poprawa dokonuje się przez kształcenie zawodowe w zakresie praw i obowiązków personelu bibliotecznego oraz przez rozwój aktywnych stowarzyszeń zawodowych;

—    roli IFLA jako przewodnika i katalizatora rozwoju bibliotek i stowarzyszeń bibliotekarzy;

—    ukierunkowania rozwoju i zastosowania nowych technologii informacyjnych i środków telekomunikacji, a zwłaszcza tych narzędzi informatycznych i norm, które pozwalają bibliotekarzom świadczyć usługi odpowiadające nowym potrzebom użytkowników;

—    wymienione wyżej zadania mogą być zgrupowane w czterech punktach odpowiadających podstawowym elementom polityki długofalowej IFLA: