4130653855

BIBLIOLOOIA 77

BIBLIOLOGIA

Thiorie, mćthodologie et recherche en bibliologie. 8° colloąue intemational de bibliologie. Colloąue organise par la Bibliotheąue Nationale et TAssociation interaationale de bibliologie, 25-27 septembre 1989. Textes reunis et presentes par R. Estivals. Paris: Bibliotheąue Nationale 1991, 235 s. Les colloąues de la Bibliotheąue Nationale, 3.

Biblioteka Narodowa w Paryżu wspólnie z powstałym w 1988 r. Międzynarodowym Stowarzyszeniem Bibliologicznym zorganizowała we wrześniu 1989 r. międzynarodowe kolokwium poświęcone teorii, metodologii i badaniom bibliologicznym. Wydany tom zawiera referaty wygłoszone podczas tego kolokwium. Podzielono je na siedem grup tematycznych: 1) Historia bibliologii, 2) Teoria i metoda bibliologii, 3) Bibliografia, 4) Bibliologia ogólna, 5) Zapis zinformatyzowany, 6) Produkcja wydawnicza, 7) Socjologia czytelnictwa.

We wprowadzeniu Robert Estivals krótko omówił wszystkie referaty oraz podsumował dotychczasową działalność Międzynarodowego Stowarzyszenia Bi biologicznego jako jego przewodniczący, jednocześnie prezentując plany na najbliższą przyszłość.

Część poświęconą historii bibliologii otwiera referat Dominiąue H. Zidouemba (Senegal) i Gilles Vilasco (Wybrzeże Kości Słoniowej) Francuscy prekursorzy bibliologii w XVIII w. W podtytule powinno być: „Jean-Franęois Nee de la Rochelle (1751-1838) a Etienne-Gabriel Peignot (1767-1849)”, gdyż szczególnie tym bibliografom jest ten referat poświęcony. Powszechnie za prekursora bibliologii uważa się G. Peignota, ponieważ on jako jeden z pierwszych opisał bibliologię, używając przy tym tej nazwy. Autorzy referatu podważają to pierwszeństwo, wykazując, iż poglądy E.-G. Peignota na zakres bibliologii jako nauki (m.in. że bibliologia jest nauką uniwersalną, encyklopedią wiedzy o książce, o piśmie, która bada książkę zarówno od strony wewnętrznej, jak i zewnętrznej) były bardzo zbliżone do tych, które ujął w swoich pracach J.-F. Nee de la Rochelle, nazywając ją bibliografią. Nigdy G. Peignot nie powoływał się na J.-F. Nee de la Rochelle, a niemożliwe, aby nie znał jego prac. Kwestia ta wymaga jeszcze dokładniejszych badań również w polskiej literaturze bibliologicznej. J.-F. Nee de la Rochelle jest

0    wiele rzadziej wymieniany i cytowany niż G. Peignot¹. Jest autorem mało znanym i prawdopodobnie dlatego pomijanym w rozważaniach teoretycznych dotyczących historii bibliologii². Warto byłoby bliżej zainteresować się tą postacią. W następnym referacie Międzynarodowa konferencja poświęcona książce w Antwerpii w 1890 r. Andre Canonne (Belgia) opisuje zmiany zaszłe w ciągu stu lat w badaniach nad książką. Postanowienia omawianej konferencji — mJn. dotyczące znormalizowania oznaczeń formatu i tomu, tytułu, paginacji książki, zasad katalogowania, bibliografii narodowych — wpłynęły bardzo korzystnie na rozwój nauki o książce i są realizowane z pewnymi koniecznymi zmianami do dziś. Podkreślono również, że kongresy poświęcone książce wywierają dodatni wpływ na integrację środowiska bibliologów, a w szczególności pozwalają promować doświadczenia narodowych szkół bibliologicznych na forum światowym. Elena Savova (Bułgaria) poświęciła swój referat Mikołajowi Rubakinowi, opisując jego życie i działalność oraz prace dotyczące książki, szczególnie w zakresie bibliopsychologii. Polskim czytelnikom postać M. A. Rubakina jest dość dobrze znana, a autorka nie wnosi zbyt wielu nowych informacji o nim³. Należy zauważyć, że tytuł referatu w oryginale brzmi Nikolai Alexandrovitch Roubakine,fondateur de la psychologie bibliographiąue jest błędny, gdyż oczywiście powinno być „psychologie biblio-logiąue”. Rozwojowi dyscypliny w ostatnich kilkudziesięciu latach poświęca pracę Gyórgy Rózsa (Węgry) Bibliologia czyli reinkarnacja dyscypliny służącej rozwojowi społecznemu, słusznie zauważając, że w obrębie nauki o książce najintensywniej rozwija się i zaczyna obecnie odgrywać przodującą rolę informacja naukowa. Przestrzega jednak przed zbyt szerokim pojmowaniem przedmiotu bibliologii. Prawdopodobnie polemizuje tu z poglądami bibliologów francuskich, dla

¹ Brak biogramu J.-F. Nee dc la Rochelle mJn. w Encyklopedii Wiedzy o Książce (Wrocław 197IX podczas gdy G. Pdgnoi jest w niej uwzględniony (łam 182IX

³ Poglądy J.-F. Nee de la Rochelle przypomniała jodynie A. Żbikowaka-Migoń w pracy Historia książki w XVIII wieku. Warszawa 1989 (a 48, 69, 85).

³ U nas pisano o Rubakinie sporo w okresie międzywojennym, zob. ter M. Walentynowicz Podstawy czytelnictwa powszechnego. Wrocław 1970. — K. Migoó: Z dziejów nauki o książce. Wrocław 1979 (s. 35-37, 116) — A. Wajda: Metodyka

1    organizacja czytelnictwa. Wyd. 3. Warszawa 1983 (a 109-113, 138).