4130649053

16

•    Stosowano preparaty zawierające jako składniki aktywne Aldrynę, DDT, Dieldrynę, En-drynę, Heptachlor, Heksachlorobenzen i Toksafen.

•    Nie jest aktualnie możliwe uzyskanie dostatecznie ścisłych informacji dla określenia ilości preparatów wprowadzonych jako pestycydy do środowiska. Możliwości takie istnieją jedynie w odniesieniu do produkcji preparatów zawierających DDT dla lat 1949 - 1971. Ponieważ brak jest danych dotyczących ilości DDT eksportowanego w postaci substancji jak i preparatów oraz brak jest danych ilościowych dotyczących importu preparatów DDT, dane te dają jedynie dość ścisłą, ale tylko orientację w zakresie ilości DDT wprowadzonego do środowiska w ogóle.

•    Trudność zupełnie ścisłego określenia ilości wprowadzonego do środowiska DDT nieco pogłębia fakt niepełnej jeszcze inwentaryzacji mogilników zawierających niewykorzystane pestycydy.

•    W przybliżeniu można jednak określić, że do środowiska na terytorium Polski w latach 1949 - 1971 roku wprowadzono odliczając eksport i pozostałości DDT w mogilnikach około 50.000 Mg DDT.

HISTORYCZNE PRODUKCJE, W KTÓRYCH MOGŁY POWSTAWAĆ W SPOSÓB NIEZAMIERZONY POLICHLOROWANE-P-DIBENZODIOKSYNY, POLI-

CHLOROWANE DIBENZOFURANY, POLICHLOROWANE BIFENYLE I HEKSACHLOROBENZEN

ELEKTROLIZY RTĘCIOWE SOLI KAMIENNEJ I CHLORKU POTASU

W procesach rtęciowej elektrolizy chlorku sodu (soli kamiennej) i chlorku potasu w latach minionych stosowane były elektrody grafitowe (węglowe). Tworzywo tych elektrod w warunkach procesów elektrolizy sprzyja powstawaniu PCDD i PCDF (prawdopodobnie HCB) i w związku z tym zużyte elektrody mogą być zanieczyszczone tymi substancjami. Zużyte elektrody węglowe, z procesów rtęciowych elektroliz chlorku sodu i chlorku potasu, prawdopodobnie zostały unieszkodliwione. Brak jest jednak informacji o sposobach przeprowadzenia tej operacji.

Elektrolizy rtęciowe soli były lub są nadal eksploatowane w następujących przedsiębiorstwach:

•    Zakłady Azotowe im F. Dzierżyńskiego w Tarnowie (obecnie Zakłady Azotowe w Tar-nowie-Mościcach S.A.)

•    Zakłady Chemiczne Oświęcim (obecnie Firma Chemiczna Dwory S.A w Oświęcimiu)

•    Zakłady Chemiczne Rokita S.A (dawniej Nadodrzańskie Zakłady Chemiczne Rokita w Brzegu Dolnym)

•    Zakłady Chemiczne „Azot” Jaworzno S.A. W Zakładach tych prowadzono również elektrolizę chlorku potasu. Obiekt elektrolizy w Jaworznie został zlikwidowany.

•    Zakłady Elektrochemiczne „Ząbkowice” w Dąbrowie Górniczej (obecnie Zakłady Tworzyw Sztucznych Ząbkowice-Erg w Dąbrowie Górniczej). Obiekt elektrolizy został zlikwidowany.

Pierwsze trzy pracujące elektrolizy rtęciowe soli kamiennej są od kilkunastu już lat wyposażone w elektrody stałowymiarowe (tytanowe), wobec czego problem odpadowych elektrod węglowych a tym samym zanieczyszczeń tworzywa elektrod PCDD, PCDF nie występuje.