1.1. Zarządzanie jako proces decyzyjny
Zarządzanie jest procesem związanym z funkcjonowaniem i rozwojem organizacji. R. W. Griffin definiuje je jako „zestaw działań (obejmujący planowanie i podejmowanie decyzji, organizowanie, przewodzenie, tj. kierowanie ludźmi i kontrolowanie) skierowanych na zasoby organizacji (...) i wykonywanych z zamiarem osiągnięcia celów organizacji w sposób sprawny i skuteczny”1. M. Brzeziński podkreśla, że „zarządzanie jest procesem, który „dzieje się” pomiędzy organem zarządzającym (aparatem zarządzania), a obiektem zarządzanym (przedsiębiorstwem i jego podsystemami), przy użyciu informacji (systemu informacyjnego) niezbędnych do podejmowania właściwych decyzji”2.
Zarządzanie polega na powodowaniu, że ludzie realizują określone zadania w sposób skuteczny i sprawny. Skuteczny sposób działania to taki, który zapewnia osiągniecie założonych celów, zaś sprawność związana jest z możliwie najniższym zużyciem zasobów3. Chodzi zatem o osiąganie oczekiwanych wyników przy właściwym doborze i wykorzystaniu posiadanych zasobów materialnych (rzeczowych i finansowych) oraz niematerialnych. W procesie zarządzania wyodrębnić można wyraźnie trzy, a mianowicie: cel(e), zasoby oraz procedury (sposoby oddziaływania zarządzających - menedżerów na zarządzanych)4.
Cele organizacji, jakimi są przedsiębiorstwa określają ich właściciele. Jednakże przedsiębiorstwa, podobnie jak inne organizacje, zatrudniają pracowników, świadczą określone usługi dla otoczenia, pozyskują zasoby z otoczenia itp. Każda grupa osób (menedżerowie, pracownicy, dostawcy, odbiorcy itp.) ma swoje oczekiwania, które nie muszą być i często nie są zgodne z oczekiwaniami właścicieli. To powoduje, że zarządzanie jest procesem złożonym i polega m.in. na takim formułowaniu celów, które umożliwiłyby osiągnięcie akceptowanej równowagi między interesami grupowymi.
Realizacja jakichkolwiek celów gospodarczych wymaga zużywania określonych zasobów. Zasoby te odpowiednio dobrane (będące określoną kombinacją
9
R. W. Griffin, Podstawy zarządzania organizacjami, wyd. PWN, Warszawa 2004, s. 6.
M. Brzeziński, Podstawy zarządzania, w: M. Brzeziński (red), Wprowadzenie do nauki o przedsiębiorstwie, wyd. Difin, Warszawa 2007, s. 179.
Por: S. P. Robbins, D. A. DeCenzo, Podstawy zarządzania, wyd. PWE, Warszawa 2002, s. 32.
M. Pnybyła, Organizacja i zarządzanie. Podstawy wiedzy menedżerskiej, wyd. A.E. we Wrocławiu, Wrocław 2003, s. 29.