- dla gęstości względnej przyjęto symbol d,'r, gdzie t jest temperaturą odniesienia dla substancji badanej, a tr temperaturą odniesienia dla substancji wzorcowej (najczęściej wody); jest to wielkość bezwymiarowa np. d^0 oznacza, że gęstość wyznaczoną w 20°C odniesiono do gęstości wody w 4°C.
2. jednostki 100-stopniowej skali API (stopnie API wg American Petroleum Institute). Skala ta bazuje na pomiarze gęstości względnej cieczy w temperaturze 60°F (15,55°C) i między API a gęstością względną d£o(°F) istnieje prosta zależność:
d»(°F)
Np. 10°API odpowiada gęstości d,1” =1,000, 50°API odpowiada gęstości d/5'5 =0,779.
I. Stosowana aparatura
- cylinder o średnicy wewnętrznej co najmniej 25 mm większej niż zewnętrzna średnica
areometru i o wysokości takiej, aby areometr pływał w badanej próbce, a prześwit między dolnym końcem areometru a dnem cylindra wynosił co najmniej 25 mm
- areometry szklane
II. Przygotowanie zestawu i próbki
- próbka powinna być reprezentatywna
- doprowadzić próbkę do temperatury badania, czyli takiej w której próbka będzie w stanie
ciekłym (jeśli to konieczne)
III. Pomiar gęstości
- napełnić cylinder próbką (unikając tworzenia się pęcherzyków powietrza) w takiej ilości
aby można było zanurzyć areometr
- zamieszać badaną próbkę za pomocą termometru; zanotować temperaturę z dokładnością
do 0,1 °C
- odpowiedni areometr (można kierować się tabelą 2) zanurzyć w cieczy i pozwolić na
swobodne ustalenie jego położenia w równowadze
- odczytać wartość gęstość z podziałki areometru; wskazanie odczytać zgodnie z rys. 1.
Objaśnienia:
1- ciecz; 2- pozioma płaszczyzna powierzchni cieczy; 3-dolna krawędź menisku; 4- miejsce odczytu wskazania areometru; 5- pozioma płaszczyzna powierzchni cieczy; 6-menisk
Rys. 1. Ilustracja sposobów odczytu wskazania aerometru: a) odczyt wskazania areometru w przypadku cieczy przezroczystych, b) odczyt wskazania areometru w przypadku cieczy nieprzezroczystych.
2