5979895848

Ali the cultural legacy of the composer - thc parł connected to language and the musical works forms the Polish identity of Moniuszko.

***

Bernadetta Kuczera-Chachulska (Warszawa, UKSW, IBL PAN)

Problem tożsamości osoby w polskiej myśli antropologicznej.

The Problem of the Person s Identity■ in Polish Anthropological Thought.

W wystąpieniu podejmuję kwestie specyfiki polskiej myśli antropologicznej, ze szczególnym uwzględnieniem refleksji dojrzałego romantyzmu i późniejszego personalizmu. Wypowiedź obejmuje również narzucające się konteksty antropologii europejskiej (zwłaszcza fenomenologicznej).

Przytaczam kilka fragmentów:

„Wyjściowa analiza «definicyjnego» wiersza Norwida (filozofa i poety, który pozostawał filozofem w' poezji) prowadzi do wyłonienia podstawowych kategorii, w jakich pisarz ujmuje «bycie osobą». Wartość hierarchii i wolności łączy się tu przede wszystkim z aktywnością, ustawicznym pokonywaniem drogi”.

„One (aktywność, droga] dają w'yrazisty obraz Norwidowskiego myślenia o osobie, porządkują akcenty; osoba wyrasta ponad sytuację fizycznego, społecznego i politycznego zniewolenia - wolności: osoba przekracza ten porządek, on jej nie dotyka, może nieco - ale tylko nieco analogicznie, jak w [jego] wierszu Śmierć, gdzie człowiek stoi poza faktycznym zasięgiem tego co na pozór wydaje się całkowitym unicestwieniem. Czasownik przekracza ma tutaj charakter kluczowy. [...] Retorycznie skuteczne zneutralizowanie wagi niewoli i wolności otwiera zasadniczą dla nas frazę - «tyś osobą», zamkniętą dwukropkiem, po którym następuje definicyjne wyjaśnienie. Specjalną osią tego w^ryjaśnienia jest przysłówek «więcej», (znów jakby otwierający drogę w^fzwyż), po którym następuje jednoznaczne, wzmocnione graficznym podkreśleniem - «panowanie/ nad wszystkim na świecie, i nad sobą» - w pewnym -istotnym stopniu - biblijne, sięgające do Księgi Rodzaju”.

„Norwidowski obszar rozumienia osoby, dzięki zderzeniu zawartości wiersza Królestwo z wybranymi kontekstami z literatury filozoficznej, odsłania sw^foją subtelną specyfikę. Konteksty te tworzą w pierwszym rzędzie Max Scheler. Karol Wojtyła, Dietrich von Hildebrandt. Władysław Stróżewski, również Edith Stein, Roman Ingraden, Andrzej Półtawski. To tylko niektóre nazwiska z kręgu Husserla i filozofii pohusserlowskiej, które okazują się tak pomocne podczas próby rozumienia Norwida. Szczególną rolę widziałabym w kontekstach tworzonych przez myśl Schelcra

13