2.1. Funkcje ubezpieczeń
Ubezpieczenia są celowo skonstruowanymi urządzeniami, mającymi służyć zaspokajaniu określonych potrzeb klientów indywidualnych, jak również instytucjonalnych. W związku z powyższym ubezpieczenia pełnią następujące funkcje: ochronną, prewencyjną, finansową oraz wychowawczą.
Funkcja ochronna ma na celu zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej przez ubezpieczyciela. Zazwyczaj ochrona ta ma wymiar finansowy, a świadczenie ubezpieczyciela ma służyć rekompensacji nieoczekiwanej szkody oraz zaspokojeniu zwiększonych w jej wyniku potrzeb. Nie oznacza to jednak, że funkcja ochronna ogranicza się jedynie do wypłaty świadczenia. Ważne jest również poczucie bezpieczeństwa jeszcze przed zaistnieniem wypadku ubezpieczeniowego. W zamian za opłacenie składki, ubezpieczonego nie dotyczy problem konieczności przygotowania się, zarówno w aspekcie finansowym, jak i psychologicznym, do ponoszenia konsekwencji ewentualnych zdarzeń.6
Ubezpieczenia pełnią funkcje prewencyjną, czyli taką, która zmierza do zmniejszenia szkód losowych, zarówno przez ograniczenie ich rozmiarów, jak i zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia ryzyka. Działalność taka uznawana jest powszechnie za najbardziej racjonalną metodę zwalczania szkód losowych. Dotyczy czynności mających na celu zmniejszenie liczby, zakresu oraz ekonomicznych skutków zdarzeń losowych. Prewencja jest wspomagana za pomocą: - środków technicznych, np. urządzenia antyprzepięciowe, konstrukcje ognioodporne, szczepienia ochronne,
środków ekonomicznych w postaci franszyz, udziału własnego, zwyżek i zniżek należnej składki, które skłaniają do lepszego zabezpieczenia majątku, środków prawnych czyli norm prawnych, które nakładają obowiązek stosowania środków ochrony mienia, życia i zdrowia.
Funkcja finansowa ma związek z wpływem, jaki system ubezpieczeń wywiera na finanse państwa oraz jego obywateli. Z jednej strony uwalniane są pewne środki obywateli, które są wprowadzane do obrotu w postaci inwestycji bądź konsumpcji, lub też gromadzone jako oszczędności. Z drugiej strony działają na
W. Ronka-Cmielowiec, Ubezpieczenia. Rynek i ryzyko, PWE, Warszawa 2002.
19