a) poznanie świata jaki stworzyła natura i jaki zawdzięczamy kulturze łącznie z nauką, sztuką, techniką,
b) przygotowanie do zmieniania świata, przez rozwiniecie kwalifikacji fizycznych i umysłowych, zdolności i uzdolnień, zainteresowań i zamiłowań oraz potrzeb i umiejętności samokształceniowych. (W. Okoń 2007)
Przy analizie definicji wychowanie, kształcenie wyraźnie nasuwa się problem ich zakresu znaczeniowego. Wychowanie tym różni się od kształcenia, że odziaływuje na osobowość wychowanka, a więc na jego potrzeby, emocje, motywację relacje międzyludzkie podczas gdy kształcenie dotyczy przede wszystkim sfery psychicznej człowieka nie wykluczając jego wpływu na rozwój osobowości. Jednak nie jest to zasadniczy cel kształcenia.
Drugi problem analityczny, to ustalenie stosunku obu pojęć do ogólniejszego pojęcia jakim jest edukacja. Niejednorodność pojęcia edukacja ulega redukcji dzięki wprowadzeniu pojęcia wychowania w tym sensie, że wychowanie stanowi tę część praktyki edukacyjnej, która dotyczy oddziaływań świadomych, celowych, zmierzających do zmian rozwojowych w kontekście zdolności Życiowych człowieka i dotyczących funkcjonowania jego osobowości. Podobna sytuacja powstaje dzięki wprowadzeniu pojęcia kształcenia, które częściowo redukuje niejednorodność pojęcia edukacji związanej również ze świadomością i celowością oddziaływań, konkretyzując jednocześnie - zdolności życiowe człowieka w postaci zmian rozwojowych zachodzących głównie w sferze intelektualnej.
Wyjaśnijmy kwestię niejednorodności typu oddziaływań związanych z pojęciem kształcenie - wychowanie. Problem ten uszczegóławia się, gdy z pojęcia kształcenie wyprowadza się pojęcie uczenie się-nauczanie.
Nauczanie - to planowa i systematyczna praca nauczyciela z uczniami mająca na celu wywołanie pożądanych trwałych zmian
13