Akcesoria KF TEST
Anteny KF wielopasmowe lub
Automatyczne skrzynki antenowe
nierezonansowe niezmiennie wy-
magają dostrojenia przynajmniej na
niektórych pasmach. Jednakże wie-
le starszych i najmniejszych trans-
ceiverów nie jest wyposażonych
Szybko działające
w automatyczne układy dostrajania
anteny, tak więc, jeśli więc nie chce-
my dostrajać anteny za każdym
razem gdy zmieniamy częstotliwość
urządzenia dostrojcze
pracy, niezbędny będzie zewnętrz-
ny automatyczny układ dostrojczy.
Poniższy przegląd obejmuje dwa
Gdy stosujemy automatyczne urządzenie dostrojcze anteny (ATU), podsta-
automatyczne ATU, mogące prze-
nosić moc wyjściową 100-watowego wowe znaczenie ma możliwość szybkiego dostrojenia anteny do częstotli-
transceivera. Są to MFJ-991B Intel-
wości pracy. Autor Steve White G3ZVW porównuje poniżej dwa typy takich
liTuner i LDG AT-100 Pro. Na rys.
 automatycznych skrzynek antenowych : MFJ-991B IntelliTuner i LDG
1 pokazano podstawowy schemat
AT-100 Pro.
blokowy tych urządzeń.
Opis
Oba urządzenia posiadają szereg
cech wspólnych:
oba są umieszczone w dwuczę-

ściowej obudowie aluminiowej;
oba mają pojedynczą płytkę dru-

kowaną, zabudowaną elementa-
mi zarówno montowanymi po-
wierzchniowo, jak i tradycyjnymi
z drutowymi końcówkami;
oba są zasilane z zewnętrznego

z
ródła 12 V prądu stałego;
oba stosują obwód dopasowują-

cy typu L złożony z elementów
o stałych wartościach;
oba stosują mikroprocesory do

sterowania mechanicznych prze-
kaz
ników wybierających właści-
we indukcyjności i pojemności; sygnału sterującego bezpośrednio łączeniu zasilania powraca do stanu
żadne z nich nie jest wodoszczel- ze współpracującego transceivera. domyślnego, łącząc bezpośrednio

ne; Funkcje urządzenia są realizo- wejście z wyjściem. Indukcyjności
oba mogą być zasilane ze współ- wane przez wciskanie jednego lub są nieco większe niż w LDG, co su-

pracującego transceiwera za po- kombinacji przycisków lub przy- geruje ich mniejszą stratność i moż-
mocą dodatkowego kabla; trzymanie przycisków przez okre- liwość przeniesienia większej mocy.
instrukcje obsługi obu urządzeń ślony czas. Aktualny stan urządze- Na płycie czołowej umieszczo-

są dostępne online. nia jest wskazywany przez różne no siedem przycisków, z których
kombinacje diod świecących LED, dwa są dwustabilne, oraz niewiel-
LDG AT-100 PRO tworzących wskaz
niki paskowe. ki miernik WFS / mocy o skrzyżo-
Urządzenie AT-100 Pro jest cał- Podstawowa obsługa ręczna jest wanych wskazówkach. Na płycie
kiem małe, wielkości przenośnego prosta, lecz dla pełnego wykorzy- tylnej znajduje się złącze zasilania
transceivera wielopasmowego. Wy- stania urządzenia lub jego skonfigu- prądem stałym, gniazdo antenowe
korzystuje ono przekaz
niki samo- rowania niezbędna jest instrukcja typu SO239, zacisk do anteny dru-
podtrzymujące, pobierające moc obsługi. towej (połączony bezpośrednio ze
jedynie w trakcie dostrajania. Za- środkowym przewodem gniazda
pewnia to, że pobór prądu w czasie, MFJ-991B Intellituner antenowego SO239), gniazdo wej-
gdy nie trwa dostrajanie, jest pomi- Tuner ten ma wymiary dwukrot- ściowe w.cz. typu SO239, zacisk
jalny oraz że urządzenie zachowuje nie większe niż LDG. Zastosowano motylkowy dla uziemienia, 9-szpil-
nastawy również po wyłączeniu. w nim większe przekaz
niki, które kowe gniazdo typu D dla opcjonal-
Na płycie czołowej znajduje się jednak nie są samopodtrzymujące, nego zdalnego sterowania i gniazdo
siedem przycisków i dwa cyfrowe co powoduje, że urządzenie po wy- stereo 3,5 mm dla zasilania tunera
wskaz
niki paskowe  jeden pokazu-
REKLAMA
je poziom mocy, drugi współczyn-
nik fali stojącej. Z tyłu urządzenia
umieszczono złącze zasilania prą-
dem stałym, dwa gniazda anteno-
we typu SO239 i gniazdo wejściowe
w.cz. również typu SO239, zacisk
motylkowy dla uziemienia i gniaz-
do stereo 3,5 mm do doprowadzenia
Świat Radio Czerwiec 2006
29
TEST Akcesoria KF
laną przez balun 4:1. Dla określenia
względnej sprawności, zastosowano
amperomierz w.cz. mierzący wiel-
kość prądu dostarczanego przez
tuner do każdego rodzaju anteny,
na każdym z pasm amatorskich.
Wyniki pomiarów są podane
w tabeli 1. We wszystkich przy-
padkach pracowano mocą 20 W.
Przy ocenie podanych liczb należy
mieć na uwadze, że 1) zmierzony
prąd w.cz. jest jedynie względnym
wskaz
nikiem sprawności; oraz 2)
z uwagi na rozkład prądów w ante-
nach, można się spodziewać zupeł-
nie różnych pomierzonych wartości
Rys. 1. prądu na poszczególnych pasmach.
Choć nie zostały tu przedstawio-
bezpośrednio ze współpracującego MFJ-991B może być wyposażo- ne, autor pomierzył również czasy
Instrukcje obsługi
transceivera. ny w opcjonalny system zdalnego potrzebne na dostrojenie każdego
online:
Tak jak poprzednio, funkcje sterowania dublujący funkcje przy- z tunerów do różnych anten na
LDG AT-100 Pro:
urządzenia są realizowane przez cisków na płycie czołowej. Instruk- wszystkich pasmach. Pomiary czasu
www.ldgelectronics.com/
manuals/AT-100Pro- wciskanie jednego lub kombinacji cja obsługi zawiera wiele porad rozpoczęto od 50 MHz, schodząc
%20operations%20ma-
przycisków lub przez przytrzyma- dotyczących umieszczenia anteny, kolejno do pasma 1,8 MHz.
nual%20v1.0.pdf
nie przycisków przez określony wykonania uziomów, opisuje rów-
MFJ-991B:
przeciąg czasu. Aktualny stan urzą- nież problemy, mogące wystąpić LDG AT-100 PRO
www.mfjenterprises.
dzenia jest wskazywany wychy- przy zastosowaniu linii antenowej Cykle dostrajania rozpoczęły się
com/man/pdf/MFJ-
-991B.pdf
leniem jednej lub obu wskazówek o niewłaściwej długości. od 0,5 sekundy i wyniosły od po-
przyrządu do określonego położe- niżej sekundy do około 18 sekund.
Działanie praktyczne
nia. Podstawowa obsługa ręczna Średnio wyniosły 10 sekund dla
jest prosta, lecz dla pełnego wy- Autor przetestował urządzenia pręta 8-stopowego, 4 sekundy dla
korzystania urządzenia lub jego z trzema rodzajami anten: prętową masztu pionowego 58 stóp i 5 se-
skonfigurowania, tak jak poprzed- o długości 8 stóp, pionową o wyso- kund dla dipola. We wszystkich
nio niezbędne jest posłużenie się kości 58 stóp z przeciwwagą oraz z wyjątkiem jednego przypadkach
instrukcją obsługi. dipolową o długości 200 stóp zasi- możliwe było dostrojenie i uzyska-
no bardzo dobre dopasowanie. Przy
Charakterystyka techniczna i możliwości powrocie do poprzednio używa-
nej częstotliwości, dostrojenie było
LDG AT-100 MFJ-991 B
praktycznie natychmiastowe.
Typ tunera Układ typu L Układ typu L
MFJ-991B Intellituner
Zakres częstotliwości pracy 1,8  54 MHz 1,8  30 MHz
Cykle dostrajania rozpoczęły się
Gniazda antenowe 2 1
od 0,5 sekundy i wyniosły od po-
Minimalna moc w.cz. 1 W 2 W
niżej sekundy do ponad 2 minut.
Średnio wyniosły 55 sekund dla
Maksymalna moc w.cz. 125 W 150 W*
pręta 8-stopowego, 15 sekund dla
Zakres dopasowania (w &!) 6  1000 (16  150 ma 6 m) 6  3200
masztu pionowego 58 stóp i 5 se-
Kombinacje pojemności 128 (0  1250 pF) 256 (0  3900 pF)
kund dla dipola. W większości przy-
padków tuner wykazywał większą
Kombinacje indukcyjności 128 256 (0 - 24�H)
szczątkową moc odbitą niż LDG,
Kombinacje dostrojenia 32.738 131.072
lecz było to spowodowane faktem,
Pamięci 2.000 na antenę 10.000 że MFJ umożliwia konfigurację  ak-
ceptowalnego WFS , którego autor
Podany czas dostrojenia 0,2  2,5 s 5  15 s
nie zmieniał, pozostawiając wartość
Podany czas powrotu 0,2 s -
domyślną 2:1. Przy powrocie do po-
Wskaz
nik mocy/WFS cyfrowe wskaz
niki paskowe Miernik o skrzyżowanych przednio używanej częstotliwości,
wskazówkach
dostrojenie było ponownie niemal
natychmiastowe.
Połączenie bezpośrednie tak tak
Zdalne sterowanie tak (opcjonalne) tak (opcjonalne)
Interpretacja wyników
Interfejs do transceivera tak (opcjonalny) Icom, Alinco, tak (opcjonalny) tylko Alinco Przy antenie prętowej 8 stóp,
Kenwood, Yaesu i Icom
MFJ 991B zdecydowanie dostarczał
więcej prądu niż LDG AT-100 Pro.
Wymiary (Szer. x Głęb. x Wys.) 143 x 192 x 56 mm 258 x 237 x 78 mm
Zostało to odwrotnie zrównoważo-
Masa 1,5 funtów (680 g) 3,7 funtów (1,7 kg)
ne przy antenie pionowej 58 stóp,
Zasilanie 12 V, 500 mA 12  15 V, 850 mA
zaś przy długim dipolu nie zauwa-
żono różnic między oboma urzą-
Cena katalogowa Ł 169,95 Ł 179
dzeniami. Wyniki te autor przypi-
* Maksymalnie 300 W dla anten poniżej 1600 omów.
suje większym wymiarom cewek
Świat Radio Czerwiec 2006
30
Tab. 1. Prąd dostarczany przez tunery do różnych anten. pierwsza kolumna dotyczy LDG AT-
Wnioski
Autor dziękuje firmie
-100 Pro, druga dotyczy MFJ-991B. Oznaczenie  nt oznacza brak uzyskania dostrojenia,  r
Martin Lynch i Synowie
oznacza znaczącą szczątkową moc odbitą Oba tunery mają swoje zalety.
za wypożyczenie LDG AT-
LDG AT-100 Pro dostraja mniejsze -100 Pro, i firmie Waters
pręt 8 stóp pionowa 58 stóp z dipol 200 stóp
i Stanton za wypożycze-
anteny w krótszym czasie niż MFJ-
nie MFJ-991 B.
przeciwwagą + balun 4:1
-991 B, lecz MFJ zasila anteny więk-
LDG MFJ LDG MFJ LDG MFJ szym prądem. Zaletą LDG jest brak
konieczności zasilania przez cały
1,9 MHz NT NT NT 0,30 >0,50r > 0,50
czas pracy, lecz jego działanie na
3,6 MHz NT NT 0,40 0,40 >0,50 > 0,50
1,8 MHz jest niezadowalające. MFJ
7 MHz 0,30 0,42 0,10 0,10 0,32 0,31 może być wyposażony w zdalne
sterowanie, lecz pobiera większą
10,1 MHz 0,28 0,44 0,26 0,30 0,37 0,37
moc w porównaniu z LDG. MFJ po-
14 MHz 0,28 >0,50 0,19 0,18 0,38 0,38
siada więcej kombinacji dostrojenia,
18,1 MHz 0,45 >0,50 0,25 0,30 0,10 0,10 lecz wymaga przekonfigurowania
w stosunku do stanu domyślnego,
21,2 MHz >0,50 >0,50 0,29 0,30 0,13 0,14
dla uzyskania zawsze najlepsze-
24,9 MHz >0,50 >0,50 0,19 0,24 0,13 0,13
go automatycznego dopasowania.
28,5 MHz 0,45 0,33 0,30 NT 0,24 0,23 LDG oferuje wygodę w postaci
dwóch gniazd antenowych, lecz
50,15 MHz 0,12 0,30 0,26 0,45 nil nil
jego elementy w.cz. mają mniejsze
zastosowanych w MFJ. Indukcyjno- a nawet miał problemy z 200-stopo- wymiary w porównaniu z elemen-
ści są elementami, w których w tu- wym dipolem. Problem powyższy tami w MFJ.
nerze występują straty, zaś krótkie powinien niemal na pewno zostać Ostatecznie, oba urządzenia
anteny wymagają dla dostrojenia rozwiązany przez dodanie do krót- działają zgodnie z oczekiwaniami.
większych indukcyjności. kich anten indukcyjności. Wybór jednego z nich zależy od
Żaden z tunerów nie był w sta- Choć nie będąc przystosowanym indywidualnych wymagań i oko-
nie dostroić 8-stopowego pręta na do pracy na 50 MHz, MFJ-991 B do- liczności, nie ma tu zdecydowanego
pasmach 1,8 czy 3,5 MHz, co nie stroił się w tym paśmie bez proble- zwycięzcy.
było żadną niespodzianką. Na 1,8 mów do wszystkich trzech anten, G3ZVW
MHz LDG nie był w stanie dostroić skutecznie likwidując przewagę, jaką z Radcom 2/2006 tłumaczył
się do anteny pionowej 50 stóp, LDG AT-100 Pro posiada na papierze. Krzysztof Słomczyński SP5HS
REKLAMA
Świat Radio Czerwiec 2006
31