plik


ÿþMieszkaDcy naszych domów Spdzajc poBow |ycia w swoich mieszkaniach lub domkach jednorodzinnych nie zawsze wiemy, |e razem z nami chc lub musz (bo przystosowaBy si do tego od tysicy lat) przebywa inni  domownicy . Jedni s widoczni inni niewidoczni, jedni haBasuj, drudzy s bardzo cisi, jedni szkodz, drudzy pomagaj, jedni s grozni dla naszego zdrowia, inni nie, |eruj w dzieD lub cz[ciej w nocy, kiedy ich nie niepokoimy. Kim oni s? otó| zasadnicz grup stanowi owady oraz niektóre ple[nie i grzyby, a tak|e niekiedy ssaki. W rozdziale tym omawiam tylko grup najliczniejsz, najbardziej grozn, nieraz bardzo trudn do wytpienia. Omawiane owady szczególnie upodobaBy sobie nasze mieszkania, gdy| bardzo maBa ilo[ pokarmu i cieplarniane warunki daj im mo|liwo[ prze|ycia i zachowania gatunku. Pajki Wikszo[ z nas  cierpi na arachnofobi czyli lk przed pajkami. Uczucie to zwizane jest nie ze strachem przed nimi lecz z ich wygldem i ruchliwo[ci. Z |yjcych w Polsce ok. 720 gatunków pajków, |aden nie zrobi nam krzywdy, a |yjca na poBudniu Europy tarantula ksa tylko w obronie wBasnej, nie szkodliwiej ni| osa, chyba |e kto[ jest uczulony. Jednym z najgrozniejszych dla czBowieka pajków jest karakut |yjcy w Azji nazywany  czarn wdow lub  czarn [mierci . Jest on zdolny zabi wielbBda i spowodowa ci|kie, wrcz nie do wytrzymania bóle w organizmie czBowieka. Ilo[ 0,00001 grama jego jadu wpuszczona w ukBucie jest 15 razy silniejsza od jadu grzechotnika. Je|eli po ukBuciu  czarnej wdowy w czasie do 2 minut przypalimy miejsce ukBucia zapaBk, mo|emy unikn zatrucia. Pajki |ywi si przede wszystkim owadami nie dopuszczajc do ich nadmiernego rozwoju. Na 1 ha Bki |yje ok. 5 mln sztuk, a na 1 ha tropikalnej d|ungli 25 mln sztuk. Na so[nie znajduje si ich ok. 80, na dbie ok. 600. We wschodniej Afryce i na Madagaskarze |yj przdki  wiksze od palca, tkaj sieci o [rednicy do 8 m. Mog prz[ ni o grubo[ci 0,007 mm i gdyby t sieci opasa Ziemi na równiku wa|yBaby ona tylko 2 kg. Z pajczyny przdek robiono sieci na ryby. W naszych mieszkaniach i domach najcz[ciej mieszkaj polcusy o dBugich do 50 mm nogach, oonopsy niedu|e do 2 mm polujce przewaznie noc na wrogów naszych ksi|ek oraz ktniki tkajce w naro|nikach swoje pajczyny. Ktniki s dobrymi barometrami  je|eli wychodz z gniazda i plot nowe pajczyny, znaczy to |e bdzie pogoda. Je|eli siedz w gniezdzie, bdzie deszcz. Wszystkie razem w niczym nam nie szkodz, a wrcz pomagaj. Chelicery  nazwa szczkoczuBków pajka. Trichobotria  wBoski czuciowe na koDcach nóg pajka. Mucha Ilo[ much [wiadczy o zBych lub dobrych warunkach sanitarnych naszego otoczenia. Muchy s du|ymi |arBokami, szczególnie samice, które du|o materii i energii po[wicaj na produkcj okoBo 1000 jaj w cigu swojego krótkiego |ycia. Du|o energii zu|ywaj te| mi[nie skrzydeB stanowice 1/3 ci|aru ciaBa muchy. Muchy poruszaj skrzydBami z czstotliwo[ci 200 razy na sekund, co umo|liwia lot z szybko[ci 5 m na sekund. W tym szybkim locie jej wielkie oczy potrafi rozpoznawa przedmioty wielko[ci 2 cm. Mucha rozpoznaje smak poprzez pierwsz par nóg i poznaje go 100 200 razy lepiej ni| czBowiek, dlatego wyczuwa zapachy z du|ych odlegBo[ci. Muchy przenosz zarazki okoBo 30 chorób w tym duru brzusznego i czerwonki. Najlepszym na ni lekarstwem jest czysto[. Potomstwo pary much domowych w sprzyjajcych warunkach mogBoby zapeBni w cigu roku powierzchni kuli ziemskiej warstw grubo[ci 14 m. Przetchlinki  rureczki na powierzchni ciaBa sBu|ce do oddychania. Przezmianki  druga, ulegBa uwstecznieniu para skrzydeB sBu|ca do sterowania w locie i wykonania skoku przed lotem. KoBatek Niedu|y 2 9 mm chrzszcz domowy niesBusznie nazywany kornikiem, aczkolwiek pokarmem larw koBatków s drewniane elementy i meble naszych domów i mieszkaD. Larwy koBatków od|ywiajce si tylko drewnem (rzadziej suchym chlebem) wygryzaj w nim dBugie korytarze, w których nastpnie przepoczwarzaj si w dorosBego owada. DorosBe owady s ju| nieszkodliwe i w cigu krótkiego |ycia nie jedzc, maj jeden cel  wyda na [wiat potomstwo. KoBatki |eby odnalez si w labiryncie ciemnych korytarzy, stukaj gBow o ich [cianki do ostatecznego wyczerpania, a po usByszeniu partnera pod|aj w jego kierunku. Je|eli w meblach i innym drewnianym wyposa|eniu mieszkania nie zauwa|ymy maBych okrgBych otworków, to nasBuchujc w ciszy co par dni bdziemy w stanie po stukocie ustali miejsce przebywania koBatków i je wytpi. Skoczogonek Te nieszkodliwe zwierztka |yj przewa|nie w naszych doniczkach. S niedu|e od 0,5 do 5 mm, a swoj nazw zawdziczaj wideBkom skokowym znajdujcym si na koDcu odwBoka. Oddychaj caB powierzchni ciaBa, a funkcje ukBadu wydalniczego speBniaj [cianki jelita, dlatego s wyjtkowo wilgociolubne. Rozmna|anie odbywa si w ziemi, gdzie w mikroskopijnych korytarzach samce w ró|nych punktach skBadaj tzw. spermafory, na które w koDcu natknie si samica, po czym skBada jaja w pakietach. Skoczogonki s nieszkodliwe, gdy| od|ywiaj si detrytusem  martwymi cz[ciami ro[lin, jak równie| tpi ple[D. Zwierszcz Polsk zamieszkuje okoBo 8 gatunków tych owadów, w tym turku podjadek i [wierszcz domowy dochodzcy rozmiarami do 2 cm. Alfa  najstarszy rang w hierarchii. Omega  najni|szy rang [wierszcz w grupie. Prowadzone nocn por [piewy tylko przez samców sBu| do komunikowania si midzy sob oraz do przywabiania partnerki. S nieszkodliwe a jednak grozi im wyginicie prawdopodobnie ze wzgldu na przeszkadzanie w czasie snu wra|liwym ludziom. Mrówka Faraona Sw nazw zawdziczaj znalezieniu ich po raz pierwszy w grobowcach faraonów egipskich. Niedu|e 1,5 2,5 mm robotnice, 3 3,5 mm samce i 4 4,5 mm samice nie przenosz chorób. Przy wikszej ilo[ci gniazd staj si zbyt natrtne opanowujc caBe mieszkanie w poszukiwaniu pokarmu. Do zwalczania mrówek faraona u|ywa si boraksu, który rozpuszczony z cukrem lub miodem i podsunity mrówkom jest przez nie zjadany a przede wszystkim robotnice karmi samic, po [mierci której gniazdo ulega likwidacji. Karaczany Rodzina niepopularnych owadów w Polsce okoBo 15 gatunków. Zamieszkiwanie z ludzmi szczególnie upodobaBy sobie prusak i karaluch, poniewa| s wszystko|erne, ciepBo i wilgociolubne. Gnie|d| si przewa|nie w okolicy zlewozmywaków, wanien w Bazienkach. S niebezpieczne gdy| przenosz zarazki tyfusu, gruzlicy i inne. Ooteka  kapsuBka z jajeczkami tych owadów porzucana przez samic w ró|nych miejscach. Przeciwko karaczanom u|ywamy specjalnych preparatów i lakierów. Pluskwa domowa Pluskwy domowe wydzielaj bezbarwn, szybkolotn ciecz o odra|ajcym zapachu i ostrym smaku. Po tym zapachu orientujemy si czy znajdujemy si w mieszkaniu zapluskwionym. Nale|y do krwiopijców ale mo|e gBodowa przez póB roku a larwy nawet przez póBtora roku. Pluskwa domowa jest tak wnikliwa, |e w krótkim czasie potrafi opanowa caBe mieszkanie lub budynek. Nie przenosi chorób zakaznych, wytrzymuje zno[nie niskie temperatury, a najlepszym na ni lekarstwem jest wrztek i para. Wszy To niedu|e zwierztko 0,4 5 mm mo|e utrzyma obci|enie przewy|szajce wag 2000 razy mas jej ciaBa. {yj do 45 dni ale samica mo|e zBo|y dziennie od kilkunastu do 100 jaj tzw. gnid. Wszy nie znosz zapachu nikotyny. Wszy przenosz przede wszystkim zarazki duru plamistego i powrotnego. Ochrona przed nimi to higiena osobista i przegld owBosienia gBowy i Bona. PchBy PchBa ludzka jest obecnie maBo spotykana, do czego przyczyniBy si lepsze mo|liwo[ci utrzymywania higieny osobistej. PchBa jest bardzo wytrwaBa i w niesprzyjajcych warunkach mo|e obej[ si bez pokarmu do póBtora roku. PchBa do skoku u|ywa nie nóg lecz specjalnej poduszeczki gumowej, któr wyciska tylnymi nogami. PchBy przenosz ró|ne zarazki gBównie jednak zarazki d|umy. Mole Te kosmopolityczne owady oprócz much i pajków s najczstszymi obecnie mieszkaDcami naszych domów. Nasze mieszkania zamieszkuj zasadniczo trzy gatunki: wBosienniczek, ko|usznik i kobierzycznik. DorosBe mole nie pobieraj ju| do [mierci |adnego pokarmu. Gsienice mola poza tradycyjnym pokarmem, czyli naszym okryciem od|ywiaj si: wBosami, sier[ci, pierzem, skór, suchymi ko[mi, suchymi owadami, filcem, oprawami ksi|ek, suszonym misem. Nie jedz natomiast: czystej baweBny, lnu, jedwabiu, wBókien syntetycznych, czystych wypranych futer i czystej wypranej weBny. Zauwa|ony przez nas mól w locie jest niegroznym ju| samcem wykonujcym swój ostatni lot przed [mierci  samce |yj do 35 dni. Samice mola nie lataj, |yj 13 20 dni i skBadaj w tym czasie 100 jaj. Okres |ycia gsienic wraz z przepoczwarzenim wynosi 200 250 dni. {eby unikn przykrego zapachu naftaliny najlepiej stosowa gaBzki bagna i melisy, których zapachu mole nie znosz i wynosz si z tych pomieszczeD. Mole nie lubi te| [wie|ych kasztanów i drzewa cyprysu. Zapach naftaliny usuwamy przecierajc wntrze szafy mieszanin wody i mocnego roztworu kwasu cytrynowego. Rybik cukrowy Gatunek z rzdu szczeciogonków. Ma 10 mm dBugo[ci, barw srebrzyst. Jest pospolitym mieszkaDcem naszych domostw. Trzyma si miejsc wilgotnych i ciepBych (najcz[ciej przebywa w Bazienkach i kuchniach). Prowadzi nocny tryb |ycia. Od|ywia si skór, weBn, klejem w oprawach ksi|ek, rozmaitymi innymi odpadkami. Roztoczek domowy Gatunek stawonoga zamieszkujcy wilgotne mieszkania. {ywi si przede wszystkim ple[ni, jest nosicielem larw tasiemca.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Numerologiczna osobowość naszych domów
ABC Jak uniknąć podatku przy sprzedaży mieszkań i domów
infor jak uniknac podatku przy sprzedazy mieszkan i domow
czytanie o szukaniu mieszkania
Temperatura w mieszkaniach jaka powinna byc(1)
Chcę mieć Ziemię plus 5 Ekonomiczny horror dziejący się na naszych oczach
W sercach naszych
wentylacja grawitacyjna w budynkach mieszkalnych
09 wspolczesne instalacje mieszkanioweid?41
3 Standardy urbanistyczne dla terenow mieszkaniowych wybrane zagadnienia
Gdzie mieszkajÄ… tygrysy (5)
068 Ustawa o sp dzielniach mieszkaniowych
stawianie domów na zacios 2

więcej podobnych podstron