10247

II Biologiczne metody powstawania emocji.

Trzewiowa teoria emocji. Dwaj uczeni. William James i Carl Lange, są twórcami tak zwanej trzewiowej teorii emocji. Sądzili oni. że zmiany fizjologiczne są pierwotne w stosunku do przeżyć emocjonalnych. Emocje powstają, ich zdaniem nie pod wpływem zmian fizjologicznych wywołanych przez te bodźce. James i Lange sformułowali pozornie paradoksalne twierdzenie .. nie dlatego plączemy, że jesteśmy smutni, lecz jesteśmy smutni bo płaczemy". Teoria ta został skrytykowana przez Waltera Cannona. który słusznie zauważył, że te same zmiany organiczne występują przy przeżywaniu różnych treściowo emocji, a także, że zmian)' wywołane eksperymentalnie nie prowadza do przeżywania stanów emocjonalny cl). Wzgórzowra teoria emocji. Cannon zwrócił uwagę na doniosłą role poniższych Pieter mózgu dla powstawania reakcji emocjonalnych. Wspólnie z Ph. Bardem opracował wzgórzową teorie uczuć, w której najważniejszą rolę w powstawaniu procesów emocjonalnych przypisano ośrodkom podkorowym. mieszczącym się w pniu mózgu. zwłaszcza we wzgórzu. Pobudzenie wywołane w receptorze przez bodziec przenosi się do wzgórza, gdzie nabiera ładunku emocjonalnego. Jest to możliwe dlatego, że we wzgórzu mieszczą się wzoiy specyficzne pobudzenia, jego aktywność jest hamowana przez korę. W momencie, gdy pobudzenie nabiera ładunku emocjonalnego, informacja zostają przeniesiona do kory. która przestaje wywierać hamujący wpływ na wzgórze. Wtedy od wzgórza biegną pobudzenia dwoma drogami- jedna do narządów wykonawczych (naczynia. mięśnie). druga do odpowiednich ośrodków w korze mózgowej. Bardzo wiele elementów' teorii Cannona-Barda zostało potwierdzonych przez współczesne badania neurofizjologiczne.

Poglądy współczesne. Współcześnie uważa się. że różnym treściowo emocjom odpowiadają różne obszary regulujące zachowania emocjonalne. Regulacja ta dokonuje się przez ośrodki ułożone hierarchicznie w różnych piętrach mózgu. Dla wystąpienia procesu emocjonalnego konieczne jest pobudzenie    wszystkich    pięter.

Stwierdzono także, że znak emocji zależy od pobudzenia odrębnych organizacji mózgowych. W układzie limbicznym i podwzgórzu istnieją obszaiy. których drażnienie jest źródłem odczuć pozytywnych i inne. który dl drażnienie wywołuje emocje negatywne. Intensywność emocji zależy również od stopnia aktywacji układu siatkowatego. Jest on jakby regulatora)) dopływu a)crgii. Wielkość tej a>ergii zależ)' od    stopnia    pobudzaua    układu    siatkowatego.

Rola kory mózgowej w powstawaniu anocji jest - zdanian współczesnych badaczy - bardzo złożona. Kora odgrywa rolę mechanizmu ułatwiającego powstanie reakcji emocjonalnej, jest mechanizmem warunkującym precyzje i dobra organizacje reakcji oraz magazynan wyuczonych sposobów zachowania, które aktualizują się w odpowiedzi na działanie bodźców anocjonaluych. Człowiek jako jedyny przedstawiciel istoto żywych, przeżywa specyficzne rodzaje anocji. których źródłem jest kora mózgowa. REASUMUJĄC - dziś wiemy, że:

(1)    emocje powstają pod wpływem impulsów docierających ze świata zewnętrznego, z narządów wewnętrznych, bądź pobudzeń różnych pięta caitralncgo układu

nerwowego:

(2)    reakcje anocjonalnc mogą następować bez wzbudzenia procesów świadomych, to jest bez rozpoznania bodźca czy odczucia własnej reakcji na bodziec.