11193

Psychoanalityk i psychiatra. Sullivan. nazywał JA systemem jaźni, który:

-    powstaje, aby chronić przed lekiem (przewrotnie stwierdził, Ze gdyby nie było leku nie istniałoby JA. co trudno sobie wyobrazić). JA jest bardziej wyraźne, kiedy odczuwamy lęk

-    uniemożliwia obiektywną ocene własnego zachowania, usuwa niezgodne z nim informacje (zadaniem fałszowanie rzeczywistości)

-    jest niezbędne w naszej kulturze, ale jest też niekorzystne

U K. Horney JA dzieli sie rzeczywiste i idealne, które jest wyidealizowanym obrazem siebie i pokazuje kierunek rozwoju. Wg niej jest przeszkodą, bo człowiek może skupiać się na jednym z trzech elementów i w zależności od tego odpowiednio sie zachowywać:

a)    nawykowo skupia się na JA idealnym, skutkiem może być myślenie .JA idealne to ja' i w domyśle .mogę wszystko, jestem najlepszy*

b)    skupianie się na JA rzeczywistym, pojawia się wtedy kontrast, więc JA rzeczywiste to same wady. skutkiem jest nadmierny krytycyzm i samoponiżanie

c)    skupia się na różnicy między JA idealnym a JA rzeczywistym

Reprezentatywny dla psychologii poznawczej Reykowski twierdził, że JA:

-    umożliwia rozróżnienie ja' od .nie ja*, co daje poczucie sprawstwa

-    umieszczamy je w systemie wartości, stwarza motywacje do zmiany na korzyść i unikanie zmiany na niekorzyść (podwyższanie/obniżanie poczucia własnej wartości)

-jestźródłem wiełu potrzeb, np. osiągnięć, dominacji, afiliacji

METAKLINICZNA KONCEPCJA OSOBY V. FRAŃKLA (psychiatra i terapeuta, przeżył obóz koncentracyjny) Jest to teoria egzystencjalna, .założenia*:

<D Człowiek jest bytem złożonym z warstw: somatycznej (nauki biologiczne), psychicznej (psychologia, socjologia)

1    duchowej (teologia)

© Procesy psychiczne są zdeterminowane, ale zachowanie nie jest zdeterminowane, np. możemy przewidzieć, że po dłuższym czasie ktoś będzie odczuwał głód. domyślimy się. jakie przezywa emocje, ale nie można przewidzieć zachowania, przykładowo, co zrobi otrzymując razem z druga głodzoną osoba jedną bułkę 9 Człowiek kształtuje sam siebie mogąc się ustosunkowywać do tego. co się w nim i z nim dzieje (.w tej sytuacji , ale ostatecznie to ja decyduję'), człowieczeństwo można zachować właśnie poprzez ustosunkowanie się: kiedy sytuacja wydaje się być .bez wyjścia" okazuje się. że jednak coś zrobić można ® Redukqonizm (biologizm, psychologizm. socjołogizm) uniemożliwiają pełne poznanie człowieka, np. socjobiologia sprowadza człowieka do roli zwierzęcia

2    PRAWA ANTROPOLOGII PRZESTRZENNEJ (.dowód*, że redukcjonizm jest w przypadku człowieka nie sensowny)

Zjawisko poddane rzutowaniu poza swój wymiar na wymiar niższy daje obrazy wzajemnie sprzeczne, ale prawdziwe

Różne zjawiska poddane rzutowaniu poza swój wymiar na wymiar niższy mogą dawać obrazy identyczne i one nic nie mówią o istocie zjawiska, którego są cieniem - warstwy niższe (ciało, psychika) nie są przyczyną pojawienia sie warstw wyższych, ale są warunkiem ich pojawienia się (dusza nie istnieje dlatego. Ze ktoś ma ciało, ale musi je mieć. Zęby można było mówić o duszy) porównanie: pianino- dało. pianista- psychika, koncert (dzieło muzyczne)- dusza gdy pianista przestanie grać dzieło nadal bedzie istnieć! (nawiązanie do religii? Franki nie mieszał religii do psychologii).

<D Człowiek jest bytem samotranscendentującym