11431

Struktura organizacyjna - układ stanowisk i składających się z nich komórek organizacyjnych wewnątrz organizacji. Jest ona zazwyczaj w większych organizacjach ujmowana w schemat organizacyjny i wyznaczana jest przez szereg czynników, do których należą:

>    formalizacja

>    departamcntalizacja

>    centralizacja - decentralizacja

>    rozpiętość kierowania

>    podział pracy

>    linia podporządkowania

W każdej strukturze organizacyjnej można wyróżnić 3 poziomy regulacji działań organizacyjnych: strukturę bazową, mechanizmy operacyjne i mechanizmy informacyjno -decyzyjne.

1.    Struktura bazowa - odzwierciedla w sposób statyczny formalny przydział ludzi r zasobów materialnych do realizacji cząstkowych zadań oraz podstawowe mechanizmy koordynacji działania Jej elementy to: opisy stanowisk pracy, schemat organizacyjny, zasady podziału pracy kierowniczej

2.    Mechanizmy operacyjne - określają wzorce zachowań na każdym stanowisku pracy, sposoby realizacji praw i obowiązków, system kar i nagród, sposoby egzekwowania odpowiedzialności itp. Sa one formułowane w postaci obowiązujących przepisów organizacyjnych, instrukcji, regulaminów, zarządzeń Mogą mieć charakter sformalizowany, bądź wynikać z tradycji. W większości mają charakter standardowych wzorców. Dla nowych pracowników stanowią pomoc w dostosowywaniu się do specyfiki organizacji i zajmowanego stanowiska W warunkach kryzysu są źródłem inercji organizacyjnej, przynoszenia utrwalonych wzorców' zachow ań Są częścią dynamicznego ujęcia struktury organizacyjnej, wskazując na cechy stnrktury, niewidoczne na schemacie organizacyjnym, ujawniające się dopiero w działaniu

3.    Mechanizmy informacyjno - decyzyjne - określają wzorce zachowań organizacji w sytuacjach nietypowych, wymagających interwencji kierowników różnych szczebli organizacji. Pelttią rolę czynników' regulujących w przypadku zakłócenia ustalonej równowagi organizacyjnej Mają umożliwić spraw'ow'anie kontroli nad organizacją

Cechy struktury organizacyjnej - parametry - to podstawowe właściwości stmktury. Do najbardziej znanych zaliczyć można:

I. Specjał izacja - jest parametrem określającym podział pracy i więzi specjalizacyjne wewnątrz przedsiębior stwa. Celem specjalizacji jest ograniczenie różnorodności fiuikcji, zadań i procesów realizow'anych przez ludzi i komórki organizacyjne poprzez wtłoczenie ich w jednorodne, wyspecjalizowane części organizacji Do najczęściej spotykanych kryteriów specjalizowania struktury należą: rodzaj funkcji, grupa produktowa, rodzaj technologii, typ klienta, regiony działania Według tych kiyteriów można wyróżnić specjalizacje.