1299

dotyczące płynności, ograniczenia w strukturze aktywów i pasywów banku, rezerwa obowiązkowa, kredyt refinansowy wraz z jego pochodnymi. Instrumenty bezpośrednie cechuje z reguły selektywność ich oddziaływania. Pozwalają one stosunkowo skutecznie kontrolować podaż i kierunki przepływu pieitiądza. Podstawową icli wadą jest jednak to, że opieranie się na tego rodzaju instrumentach wiąże się z ryzykiem nieefektywnej alokacji środków, wynikającej z braku zobiektywizowanych informacji zawartych w parametrach rynkowych.

•    Instrumenty pośrednie - są wobie od tego rodzaju ryzyka. Najbardziej klasyczne z nich to operacje otwartego rynku.

Rezerwy obowiązkowe

Wprowadzenie stopy rezerwy obowiązkowej mana celu:

1.    Stworzenie instrumentu umożliwiającego regulowairie potencjału kredytowego banków operacyjnych,

2.    Ustalenie dodatkowego zabezpieczenia płynności banków operacyjnych.

Tak więc zdolność kreowania pieniądza bankowego przez banki zależy od poziomu posiadanych przez nie rezerw w pieniądzu banku centralnego w stosunku do poziomu minimalnej rezerwy. I tak:

•    Podwyższenie stopy minimalnej rezerwy ogranicza zdolność ekspansji kredytowej banków,

•    Zmniejszenie stopy minimakiej rezerwy zwiększa możliwość kreacji kredytu przez banki.

Ten instrument kształtowania podaży pieitiądza jest szczegókrie użyteczny w warunkach dużej nadpłynności finansowej systemu bankowego.

Rezerwy obowiązkowe gromadzą banki w NBP. Rezerwę obowiązkową stanowi wyrażona w procentach część środków pieniężnych w złotych i walutach obcych zgromadzonych na rachunkach bankowych, środków uzyskanych ze sprzedaży papierów wartościowych oraz innych środków przyjętych przez bank podlegających zwrotowi, z wyjątkiem środków przyjętych od innego banku krajowego, a także środków przyjętych od banku zagranicznego na podstawie umów zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy lub środków pozyskanych z zagranicy na co najmniej 2 lata. Kwota rezerwy obowiązkowej nie podlega oprocentowaniu.

Banki spółdzielcze utrzymują rezerwy obowiązkowe w banku, w którym są zrzeszone, a banki regionalne zrzeszone w BGŻ S.A. - na rachunku w tym banku, w kwocie odpowiadającej rezerwom zrzeszonych w nich banków spółdzielczych i własnym rezerwom obowiązkowym. Kwoty rezerw obowiązkowych banków regionalnych BGŻ S.A odprowadza na swój

2