- oraz przyjęła, opracowaną według wymagań ustawy Prawo ochrony środowiska i zgodnie z założeniami VI Programu działań Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska na lata 2001-2010, Politykę ekologiczną państwa na lata 2003-2006, z uwzględnieniem perspektywy na lata 2002-2010
- natomiast w 2003 roku powstała „Krajowa Strategia Ochrony i Umiarkowanego Użytkowania Różnorodności Biologicznej.
Przemiany polityczne, ustrojowe i gospodarcze, które zaistniały w naszym kraju w ostatnich kilkunastu latach, spowodowały stosunkowo gwałtowny wzrost zagrożenia dla różnorodności biologicznej, np. poprzez:
- funkcjonowanie gospodarki wolnorynkowej
- zwiększenie tempa inwestowania na nowych terenach
- otwarcie granic, wzrost konsumpcji
Jednoczesne trudności ekonomiczne kraju w okresie transformacji gospodarki znacznie utrudniły realizację zadań z zakresu ochrony przyrody i jej zasobów.
Wobec takiej sytuacji, niezbędnym stało się wzmocnienie narzędzi służących ochronie różnorodności biologicznej.
Wydaje się to szczególnie istotne, jeśli zdamy sobie sprawę z faktu, który podkreślają również autorzy Krajowej Strategii Ochrony i Umiarkowanego Użytkowania Różnorodności Biologicznej (2003), że różnorodność biologiczna Polski należy do najbogatszych w Europie oraz że:
Jest to wynikiem zarówno dogodnych warunków naturalnych (położenie w centralnej części kontynentu, brak naturalnych barier na wschodzie i zachodzie, strefa klimatu przejściowego, zróżnicowana budowa geologiczna i urozmaicona rzeźba), jak i odmiennych, w stosunku do pozostałych krajów europejskich, wpływów gospodarki człowieka (nierównomierne uprzemysłowienie i urbanizacja kraju, zachowane na znacznych obszarach tradycyjne, ekstensywne rolnictwo oraz rozległe i trw ałe historycznie lasy)”.
Autorzy Krajowej Strategii Ochrony i Umiarkowanego Użytkowania Różnorodności Biologicznej, konstatują jednak, że w Polsce, podobnie jak i w innych częściach Europy, występują typowe zagrożenia dla różnorodności biologicznej. Pozostając na poziomie znacznych uogólnień, wśród najbardziej znaczących zagrożeń wymienia się:
- postępującą urbanizację i zagospodarowanie kraju, realizowane często bez uwzględnienia wymagań ekologicznych (w tym zasad ochrony różnorodności biologicznej), prowadzące m.in. do likwidacji powierzclini naturalnej i pół naturalnej przyrody, zaburzenia funkcjonowania ekosystemów (w tym ich łączności) oraz dysharmonii krajobrazu
- procesy eutrofizacji, odwadniania, zakwaszenia gleb, skażenie toksycznymi związkami chemicznymi bądź zmianami termicznymi oraz wywołaną przez człowieka sukcesją, co powoduje zmiany cech naturalnych siedlisk/biotopów/ekosystemów oraz zmiany walorów przyrodniczych
- zmiany sposobów użytkowania ziemi, w tym ograniczenie lub zaniechanie tradycyjnych metod produkcji rolnej i wywoływane przez nie zjawiska sukcesji, powodujące przekształcenia struktury krajobrazu oraz zarówno likwidację i fragmentację siedlisk/ekosystemów jak i uproszczenie, ujednolicenie i zniszczenie mozaiki siedlisk