13977

efektywnych.

Wyróżnia się 2 sposoby ujmowania kredytu bankowego:

1. formalno-prawne ujęcie kredytu - wywodzi istotę kredytu bankowego z instytucji pożyczki

pieniężnej. Wg tego ujęcia kredyt to świadczenie określonej kwoty pieniężnej na rzecz kredytobiorcy z obowiązkiem jej zwrotu w określonym terminie i zapłatą procentu jako ceny kredytu. Następstwem tak rozumianego kredytu jest powstanie wierzytelności u kredytodawcy i odpowiadającej jej kwotowo zobowiązania u kredytobiorcy. Z reguły formalno-prawne ujęcie kredytu bankowego doszukuje się istoty kredytu w czasowym wykorzystywaniu przejściowo wolnych środków pieniężnych. Bank więc niejako pośredniczy w przekazywaniu potrzebującym podmiotom gospodarczym środków pieniężnych czasowo nie wykorzystywanych przez inne podmioty. Od tego ujęcia nie mamy do czynienia z tworzeniem nowych środków pieniężnych, lecz z podziałem środków już istniejących (tzw. redystrybucja kredytowa). Bank ogranicza się do pośredniczenia pomiędzy kredytobiorcami, a tymi którzy lokują pieniądze w banku (deponenci/depozytariusze)

2. ekonomiczne ujęcie kredytu - wg tego ujęcia istotą kredytu bankowego jest pomnażanie siły

nabywczej kredytobiorcy. Kredyt bowiem daje prawo do dokonania wydatku pieniężnego w rozmiarach przekraczających stan aktualnie posiadanych przez kredytobiorcę środków pieniężnych. Bank udzielając kredytu nie dzieli dochodów i środków już istniejących, lecz tworzy nowe dochody i nowe środki pieniężne. Kreowany przez kredyt pieniądz wpływa do kanałów obiegu (powiększa obieg pieniężny) i zaczyna nadal krążyć już samodzielnie.

Granica akcji kredytowej:

1, ekonomiczna - dotyczy BC i wyznaczana jest przez konieczność zachowania równowagi

ekonomiczno-finansowej gospodarki narodowej. Oznacza to, że ilość pieniądza wprowadzanego do obiegu powinna być skorelowana z przyrostem takich agregatów' makroekonomicznych jak: dochód narodowy czy produkcja globalna.

W każdej gospodarce iynkowej BC odpowiada za politykę pieniężną (monetarną), czyli odpowiada za ilość pieniądza w obiegu. Dotyczy to zarówno pieniądza gotówkowego, emitowanego przez BC, jak również pieniądza bezgotówkowego, kreowanego przez banki handlowe w postaci udzielanych kredytów.

Głównym zadaniem BC jest emisja pieniądza gotówkowego. BC dodrukowuje pieniądz i rozdaje go ludziom. Na rynku chcemy robić zakupy. Brakuje podaży po stronie towarów i usług. BC musi uwzględniać fakt ilości pieniądza w obiegu i wyprodukowanych towarów. Dla rozwoju gospodarczego korzystna jest niska inflacja.

2. tecluiiczna - dotyczy banków handlowych i określa ona możliwości kredytowe tych banków,

które wyznaczone są wielkością zgromadzonych depozytów (wszystkich). Bank komercyjny może udzielić tylu kredytów, ile ma zgromadzonych depozytów. Powstaje pytanie: czy istnieją możliwości zmiany technicznej granicy akcji kredytowej? Tak, a dzieje się to za sprawą instrumentów będących w gestii banku centralnego, do których należą: al stopa rezerw obowiązkowych (banki handlowe muszą utrzymywać niezbędną rezerwę gotówki. Bank handlowy decydując się na udzielenie kredytu, wylicza rezerwę obowiązkową i odprowadza ją na rachunek bieżący znajdujący się w BG Podwyższenie stopy rezerw obowiązkowych ogranicza możliwości kredytowe banku, natomiast obniżenie stopy rezerw obowiązkowych, zwiększa możliwości kredytowe banków handlowych. b) operacje otwartego rynku - to operacje dokonywane przez BC na rynku pieniężnym, polegające na sprzedaży i zakupie papierów wartościowych głównie weksli skarbowych. Ich

2